و امام نخعی رحمه الله در ده شب آخر رمضان هر دو شب یک بار قرآن ختم می‌کرد و در سائر ماه‌ها هر سه شب یک بار ختم می‌کرد و حضرت قتاده رحمه الله در ماه رمضان هر سه شب یک بار قرآن را ختم می‌کردند و در ده روز آخر رمضان هر شب یک بار ختم داشتند و امام شافعی رحمه الله در غیر نماز در ماه رمضان شصت بار قر آن را ختم می‌کردند.
قال الله تعالی:
« إِنَّ الَّذِينَ يَتْلُونَ كِتَابَ اللَّهِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلَانِيَةً يَرْجُونَ تِجَارَةً لَنْ تَبُورَ* لِيُوَفِّيَهُمْ أُجُورَهُمْ وَيَزِيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّهُ غَفُورٌ شَكُورٌ» (فاطر 29و 30)
« کسانی که کتاب خدا (قرآن را) می‌خوانند و نماز بر پا می‌دارند و از چیزهایی که بدیشان داده‌ایم پنهان وآشکار بذل و بخشش می‌نمایند آنان چشم امید به تجارتی دوخته‌اند که هرگز بی‌رونق نمی‌گردد و از میان نمی‌رود. تا خداوند اجرشان را به تمام و کمال بدهد و از فضل خود بر پاداش شان بیفزاید چرا که خداوند آمرزگار و سپاسگزار است.»
وقال الله تعالی:
«لَيْسُوا سَوَاءً مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ أُمَّةٌ قَائِمَةٌ يَتْلُونَ آيَاتِ اللَّهِ آنَاءَ اللَّيْلِ وَهُمْ يَسْجُدُونَ» (آل عمران 113)
« آنان همه یکسان نیستند، گروهی از اهل کتاب پابرجایند و در بخش‌هایی از شب در حالی‌که به نماز ایستاده‌اند آیات خدا را تلاوت مي‌كنند.
و قال رسول الله صلی الله علیه و سلم: «اقْرَءُوا الْقُرْآنَ فَإِنَّهُ يَأْتِى يَوْمَ الْقِيَامَةِ شَفِيعًا لأَصْحَابِهِ» (رواه مسلم)
رسول الله صلی الله علیه و سلم ارشاد فرمودند: «قرآن را بخوانید زیرا که در روز قیامت اصحابش را شفاعت می‌کند.»
اینجا لازم می‌دانم که نسبت به حقوق قرآن هم قدری توضیح داده شود.
? حقوق قرآن
قرآن مجید بر هر مسلمان پنج حق دارد:
1ـ ایمان آوردن به قرآن: که حق است و از جانب الله تعالی بر قلب پاک رسول الله صلی الله علیه و سلم نازل شده و به صورت تواتٌر به بعدی‌ها رسیده است.
2ـ تلاوت قرآن: کوشش کنیم با تجوید و ترتیل و با صوت زیبا تلاوت کنیم.
3ـ فهم قرآن و تدبر و اندیشیدن در آیات آن که به حق قابل تفکر است.
4ـ عمل کردن برآن.
5ـ رساندن آن را به دیگران: کما قال رسول الله صلی الله علیه و سلم «خَيْرُكُمْ مَنْ تَعَلَّمَ الْقُرْآنَ وَعَلَّمَهُ»
اما در این‌باره که حق تلاوت چیست؟ امام غزالی رحمه الله می‌فرماید:
حق تلاوت این است که عقل و قلب با زبان همراه باشد.
مسئولیت زبان این است که حروف را با ترتیل و به نحو احسن ادا نماید.
و مسئولیت عقل این است که معانی آن را درست تفسیر کند و مسئولیت قلب این است که از آن متأثر گشته و از بدی‌ها باز آید و نیکی‌ها را انجام دهد. بنابراین: زبان تلاوت می‌کند، عقل درست ترجمه و تفسیر می‌کند، و قلب از آن پند و عبرت می‌گیرد.
قال ابن عباس رضی الله عنه کان رسول الله صلی الله علیه و سلم يطيل القراءة فی اللیل فی رمضان أکثر من غیره لا یمرّ فی آیة فیها ذکر رحمة إلا سئل أو فیها عذاب إلا تعوذ.
عبدالله ابن عباس رضی الله عنه می‌فرماید : « رسول الله صلی الله علیه و سلم در ماه رمضان شب‌ها قرائت را بیشتر از غیر رمضان طولانی می‌کردند و بر آیهای نمی‌گذشتند که در آن ذکری از رحمت بود مگر اینکه (از الله تعالی) سؤال می‌کردند و در آیهای که ذکری در آن از عذاب بود پناه می‌خواستند.
و کان النخعی رحمه الله یختم فی العشر الأواخر کل لیلتین و فی بقیة الشهر فی کل ثلاث لیال و کان قتادة یختم القرآن فی رمضان فی کل ثلاث لیال و فی العشر الأواخر کل لیلة و کان للشافعی ستّون ختمة یقرؤها فی غیر الصلاة.
و امام نخعی رحمه الله در ده شب آخر رمضان هر دو شب یک بار قرآن ختم می‌کرد و در سائر ماه‌ها هر سه شب یک بار ختم می‌کرد و حضرت قتاده رحمه الله در ماه رمضان هر سه شب یک بار قرآن را ختم می‌کردند و در ده روز آخر رمضان هر شب یک بار ختم داشتند و امام شافعی رحمه الله در غیر نماز در ماه رمضان شصت بار قر آن را ختم می‌کردند.
و کان الزهری رحمه الله یقول إذا دخل شهر رمضان فإنما هو تلاوة القرآن وإطعام الطعام. یا عباد الله هذا شهر رمضان الذی إنزل فیه القرآن(فضائل الصيام وشهر رمضان)
و امام زهری رحمه الله می‌فرمودند: رمضان المبارک که آمد فقط باید تلاوت قرآن و طعام‌دادن به دیگران انجام شود ای بندگان خدا این ماه، ماه رمضان است که در آن قرآن نازل شده است.
و عن أبی ذر رضی الله عنه قال: قلت یا رسول الله! اوصنی، قال «علیک بتلاوة القرآن فإنه نور لک فی الأرض و ذخر لک فی السماء» (رواه ابن حبان فی حدیث طویل)
و از حضرت ابوذر غفاری رضی الله عنه روایت است که من به رسول خدا رضی الله عنه عرض کردم یا رسول الله! مرا وصیتی بفرمائید. فرمودند: «تلاوت قرآن را بر خود لازم بگیر که نوری است برای تو در زمین و ذخیره است در آسمان.»
به نقل از کتاب: درسهای رمضان المبارک / مولانا محمود عبدی
