خراسان رضوي با 60 هزار هکتار سطح زير کشت زعفران و در اختيار داشتن 78 درصد از کل عرصه‌هاي زعفران‌کاري ناخداي کشتي طلاي سرخ ايران است که امروز در بازار طوفان زده اي تجارت اين محصول به سرعت به پيش مي راند تا از سونامي که توسط افغان ها به راه افتاده به سلامت گذر کرده و همچنان يکه تاز ميدان باشد.به گزارش خبرنگار مهر، توليد 3/5 کيلوگرمي زعفران خشک در هکتار که زماني ما را بر قله هاي افتخار جهاني نگه مي داشت امروز در رقابت تنگاتنگ توليد 10 تا 12 کيلوگرمي رقبايي نظير افغاني ها در هر هکتار موجب شده تا با حسرت شاهد اين باشم که جايگاه کشورمان در اين زمينه متزلزل و کشورهاي همجوار توليد کننده را به کام دل برساند.
به نظر مي رسد توسعه نيافتن فرآوري اين محصول و روش کاشت، داشت و برداشت سنتي در مناطق زعفران خيز باعث شده سناريوي رقبا براي تصاحب سهم صادرات زعفران ايران با موفقيت دنيال و سايه آنها را بر بازار هدف هر روز سنگين تر شود و به اين ترتيب کشاورزان اين مرز و بوم نا آگاهانه با دست هاي پينه بسته خود ريشه اصيل ترين محصول اين سرزمين را بخشکانند. اجراي طرح بهبود کيفيت‌ زعفران برنامه‌اي است که براي آگاهي بخشي و اموزش به کشاورزان و فرهنگسازي در اين زمينه چند سالي است که در خراسان رضوي اجرا مي شود.
در اين طرح مديريت بازار زعفران از مرحله کشت تا رسيدن به بازار مصرف علي رغم توسعه جهاني کشت و تجارت آن در دست فعالان بومي اين عرصه در کشور باقي مي ماند و از سرازير شدن دلارهاي زعفران ايراني به کام ديگران جلوگيري مي کند.
حسيني طرح بهبود کيفي را برگ برنده زعفرانکاران ايراني مي داند و با تاکيد بر اينکه ثمره طرح بهبود کيفي و استفاده از تکنيکهاي نوين، توليد زعفران ارزان قيمت بوده و بازار اين محصول را در دستان کشاورزان اين منطقه نگه خواهد داشت افزود: طرح ارتقاء کيفيت و شناسنامه‌دار شدن زعفران از سال 1390 در مهد توليد زعفران ايران يعني قاينات کليد خورد.
علي حسيني با بيان اينکه اجراي اين طرح و نتايج درخشان آن موجب شد کشاورزان به کيفيت زعفران توليدي خود افتخار کرده براي همراهي با اين طرح در سال 91 و سال جاري پيشقدم شوند افزود: زعفران‌هاي فرآوري شده در قالب طرح بهبود کيفيت و شناسه توليد زعفران، بالاتر از استانداردهاي جهاني بوده و تا سقف30 درصد نسبت به زعفران هاي فراوري شده به صورت سنتي افزايش قيمت دارد.
وي با اشاره به راه اندازي30 ايستگاه فرآوري زعفران در روستاها و مناطق کشت زعفران در استان افزود: در تمام مناطق زعفران خيز استان که بيشتر در جنوب خراسان رضوي قرار دارد اين ايستگاه ها راه اندازي شده است. وي با اشاره به فرايند دريافت مهر اصالت و کد رهگيري و شناسه زعفران توضيح داد: اختصاص دادن کد رهگيري به زعفران، موجب اصالت بخشيدن به اين محصول مي شود و اگر اين مهم صد درصد جامه عمل به خود بپوشد رقابت در اين عرصه براي ديگران صرفه اقتصادي نخواهد داشت.
حسيني با اشاره به شناسايي چالشها در امر توليد محصول با کيفيت، تدوين و اجراي استراتژي مناسب براي ارتقاء جايگاه زعفران ايران توسط شوراي ملي زعفران، افزود: توليد و کشت زعفران با توجه به نياز اندک آن به آب باعث افزايش سطح زير کشت آن در کشور شد و کيفيت در اين مسير به خاطر پايبندي کشاورزان به روش هاي سنتي قرباني شد.
امروز توليد زعفران که به عنوان يک محصول راهبردي سهم 23 درصد در اشتغال استان را به خود اختصاص داده در معرض خطر قرار دارد و رئيس شواري ملي زعفران نيز معتقد است زعفران به عنوان يکي از منابع درآمد خراساني ها با تهديد جدي مواجه است.
غلامحسين شافعي در اين باره به مهر اظهارکرد: غفلت متوليان در حوزه زعفران باعث شد محصول استراتژيک کشور ما که ارزش افزوده بالايي نيز دارد سهم کشورهاي ديگر شود.
رئيس شوراي ملي زعفران اظهار کرد: نبود رقيب جدي در اين عرصه در گذشته باعث شد ايراني ها چوب غفلت خود را بخورند و کشورهايي مانند چين، هندوستان و افغانستان براي اين محصول که مصرف آب کمي داشته و توجيه اقتصادي بالايي دارد دندان طمع تيز کنند و بخواهند جاي ايران را در بازارهاي جهاني بگيرند.
شافعي با تاکيد بر ارزآوري بالاي زعفران و با اشاره به لزوم توسعه صادرات غيرنفتي به عنوان يکي از مهم ترين راه هاي پويايي اقتصاد کشور افزود: ساليانه 280 تن زعفران در جهان توليد مي شود و ايران با دارا بودن سهم 230 تني از اين ميزان، به اين محصول به‌عنوان يک کالاي استراتژيک در سبد صادرات غير نفتي خود مي نگرد که در اين ميان زعفران کاران خراسان رضوي سهم عمده اي دارند.
وي با بيان اينکه در حال حاضر افغان ها توانستندبا زير کشت بردن 650 هکتار زمين زراعي با متوسط ميزان برداشت از واحد سطح در هکتار 10 کيلو گرم زعفران گوي سبقت را از ايراني ها بربايند افزود: ما با عملکرد 3.5 کيلوگرم در واحد سطح بايد براي جبران گذشته با سرعت و جديت بيشتري براي رسيدن به نقطه آرماني حرکت کنيم.
به نقل از روزنامه مردم سالاری. شماره 3350- تاریخ 7/9/1392