مولوی عبدالله فروردین ، استاد حدیث انوارالعلوم در سومین نشست دانش‌آموختگان حوزه علمیه انوارالعلوم خیرآباد گفت: خداوند به ما فضل کرده است که مقداری از علوم، آنهم علم دین را به ما عنایت کرده‌است، باید قدرش را بدانیم و شکرگزار این نعمت باشیم.

ایشان سخنان خود را بر محور وظایف علما متمرکز نمود و سه وظیفه مهم و اساسی علماء را اینگونه برشمرد: 1ـ زهد و بی رغبتی به دنیا. 2ـ اصلاح نفس و باطن. 3ـ دعوت و تعلیم.

مولوی فروردین افزود: علماء باید به دنیا بی‌رغبت باشند، چرا که خداوند می‌فرماید: ” مَا عِندَکُمْ یَنفَدُ وَمَا عِندَ اللّهِ بَاقٍ “( آنچه نزد شماست فنا می‌شود و آنچه نزد خداست ماندنی است.)

خداوند در جاهای مختلف قرآن دنیا را حقیر می‌نمایاند. در جایی می‌گوید:” وَلَا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلَى مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِّنْهُمْ زَهْرَةَ الْحَيَاةِ الدُّنيَا لِنَفْتِنَهُمْ فِيهِ وَرِزْقُ رَبِّكَ خَيْرٌ وَأَبْقَى ” « اگر زنان و مردانی از آنها را از يک زندگی خوش، بهره مند ساخته‌ايم ، تو به آنها منگر اين برای آن است که امتحانشان کنيم. رزق پروردگارت بهتر و پايدارتر است. »

در جایی دیگر می‌فرماید: “إِنَّمَا مَثَلُ الْحَیاةِ الدُّنْیا کمَاءٍ أَنزَلْنَاهُ مِنَ السَّماءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَبَاتُ الاْءَرْضِ مِمَّا یأْکلُ النَّاسُ وَالاْءَنْعَامُ حَتَّی إِذَا أَخَذَتِ الاْءَرْضُ زُخْرُفَهَا وَازَّینَتْ وَظَنَّ أَهْلُهَا أَنَّهُمْ قَادِرُونَ عَلَیهَا أَتَاهَا أَمْرُنَا لَیلاً أَوْ نَهَاراً فَجَعَلْنَاهَا حَصِیداً کأَن لَمْ تَغْنَ بِالاْءَمْسِ”  « مَثَل زندگی دنیا، همانند آبی است که از آسمان نازل کرده ایم، که در پی آن، گیاهان زمین که مردم و چهارپایان از آن می‌خورند، می روید، تا زمانی که زمین، زیبایی خود را یافته و آراسته می‌گردد، و اهل آن مطمئن می‌شوند که می‌توانند از آن بهره‌مند گردند. ناگهان فرمان ما، شب هنگام یا در روز، فرا می‌رسد و آنچنان آن را درو می‌کنیم که گویی دیروز هرگز نبوده است. »

در حدیث از پیامبر (صلی الله علیه و سلم ) نقل شده که فرمود: ” لَوْ كَانَتِ الدُّنْيَا تَعْدِلُ عِنْدَ اللَّهِ جَنَاحَ بَعُوضَةٍ مَا سَقَى كَافِرًا مِنْهَا شَرْبَةَ مَاءٍ ” اگر دنیا در نزد خدا به اندازه بال پشه‌ای ارزش داشت، خداوند قطره‌ی آبی به کافر نمی‌داد.

خود پیامبر (صلی الله علیه و سلم ) به دنیا بی‌رغبت بودند. حضرت انس بن مالک ـ رضی الله عنه ـ می فرماید: گاهی برای آل محمد صبح و شام یک صاع غذا بود. یعنی برای نه(9) خانه، چهار و نیم کیلو جو یا گندم.

حضرت ام المؤمنین عایشه ـ رضی الله عنها ـ می‌فرماید: گاهی دو ماه پی درپی در خانه پیامبر (صلی الله علیه و سلم) آتشی برای پختن غذا روشن نمی‌شد.

پیامبر (صلی الله علیه و سلم) یک روز بعد از عصر با عجله به منزل تشریف بردند و تمام آنچه در خانه داشتند آوردند و بین صحابه تقسیم کردند.

آنحضرت (صلی الله علیه و سلم ) هم عملا و هم قلبا به دنیا بی‌رغبت بودند.

صحابه ـ رضی الله عنهم ـ مال داشتند، اما در قلبشان محبت مال نبود. حضرت عثمان ـ رضی الله عنه ـ سرمایه دار بود، چاه آب را از یک یهودی خرید و وقف مسلمین کرد.

لذا اگر انسان دنیا هم داشته باشد، باید دل به دنیا نداشته باشد.

حسن بصری ـ رحمه الله ـ می فرماید: زهد این نیست که انسان حلال را  برایش حرام کند و بهره نبرد، زهد این است که اعتماد او به آنچه نزد خداست بیشتر باشد از آنچه نزد خود اوست. ما باید به آنچه دیگران دارند طمع نداشته باشیم.

دومین وظیفه عالم این است که به اصلاح نفس و باطن خود توجه نماید.

مولانا محمد رفیع ـ حفظه الله ـ می‌فرمایند: وضع تعلیم مدارس دینی ما خوب شده است، حتی از دانشگاه‌ها بهتر است، اما توجه به اصلاح نفس و بُعد روحی باید تقویت شود.

ایشان می‌فرمایند: سالهاست مدارس ما از تربیت «مولوی» عقیم‌اند. ما «مولانا» و «علامه» داریم، اما مولوی نداریم. مولویِّ منصوب به مولا (الله). کسی که مولوی است باید تعلق با مولا داشته باشد.

باید توجه ما به خدا باشد. همان طور که دیگران را اصلاح می‌کنیم به فکر اصلاح خود هم باشیم.

مولوی فروردین مواردی که در اصلاح نفس انسان مؤثر است را اینگونه بیان داشت:

اول: اخلاص، باید کار ما برای خدا باشد. ما خود را مزدور خدا بدانیم.

دوم: توجه به عبادات، باید عبادت را وظیفه دینی خود بدانیم و عبادات را محکم بگیریم.

سوم: پرهیز از معاصی، گناه را ترک کنیم. همه انسانها خطاکارند ولی بهترین گناهکاران توبه کننده‌گان می‌باشند.

چهارم: توجه به دوستان، باید ببینیم که دوست ما چه کسی است، آیا اهل دین است یا اهل دنیا، آیا ما را متدین می‌کند یا ما را از خدا دور می‌سازد. با غافلان دوست نباشیم، به قصد اصلاح با آنان مراوده کنیم.

پنجم: کتابهایی در رابطه با اصلاح نفس مطالعه کنیم، کتب امام غزالی مؤثر است. همچنین کتب مولانا اشرفعلی تهانوی، در مجالس اصلاحی شرکت کنیم. قرآن را با تدبر بخوانیم.

سومین وظیفه علماء دعوت و تعلیم وتعلم است. میراث پیامبران، علم است، باید آن را به دیگران برسانیم.

باید به وظیفه‌مان در امامت و تدریس و کلاس‌های دینی و عقیده پایبند باشیم. امامت کار کوچکی نیست، پیامبر (صلی الله علیه و سلم) امام نماز بودند. به همه‌ی نمازهای پنج وقت اهمیت دهیم. باید در حضور به جماعت در نماز الگوی دیگران باشیم.

رعایت حال مردم را بکنیم و با اخلاق و رفتارمان نگهدار دین ، اعمال و اعتقادشان باشیم. همه را با رفتاری معقول و متوسط جذب کنیم. با علما و هم‌طیفان خود ارتباط داشته باشیم. اختلاف نداشته باشیم و نزاع نکنیم که همه از چشم مردم می‌افتیم.

مردم را گروه گروه نکنیم و با همدیگر محبت داشته باشیم.