مشکل اصلی همۀ ما ظاهربینی و قضاوت‌های عجولانه است. برای اثبات این مدعا نیازی به بیان هیچ دلیلی نمی‌بینم، چرا که همۀ ما بارها و بارها با همین مشکل دست و پنجه نرم کرده و بارها سنگ این کار به سرمان خورده است، اما دریغ از اینکه درس و عبرت بگیریم.

چنانکه باباطاهر هم چشم و دیده را عامل ویرانی می داند و می سراید:

 زدست دیده و دل هر دو فریاد / که هر چه دیده بیند دل کند یاد

بسازم خنجری نیشش ز فولاد / زنم بر دیده تا دل گردد آزاد

گمان غالب ما بر این است که هر کس مشکلات من را ندارد او بر اسب مراد نشسته و همچون سیمرغِ قافِ کمال در حال پرواز و لذت بردن از زندگی‌ست. ولی غافل از این هستیم که همۀ ما در عرصه زندگی در حال امتحان می باشیم، حال مریض باشیم یا سالم، ثروتمند باشیم یا مستمند، فعال مجال‌های دینی باشیم یا مشغول به کار و بار زندگی عادی.

چند روز پیش با یکی از دوستانم که بحمدالله در زمینۀ فعالیت های دینی و تعلیمی ید طولایی دارد، هم‌سخن شدم. چند صباحی ست که بخاطر مریضی نتوانسته بسان قبل خوش بدرخشد و از محیط درس و کلاس و حلقه‌های تعلیم دور شده و از اینکه نمی‌تواند همانند قبل همه روزه شاگردانش را ببیند سخت دلتنگ بود، خودش را ملامت می کرد و از فوت شدن این همه فضیلت، سخت نگران بود.

 تک تک ما باید این نکته را آویزۀ گوش‌مان کنیم که تمام حالاتی که بر ما می‌گذرد برای امتحان و آزمودن ما از جانب خداوند است و همه ما سوار بر قطار امتحان می‌باشیم و مقصد این قطار ایستگاه رضایت الله متعال هست.

تنها اختلافِ نوع کابین، نباید ما را بفریبد و این ساده انگاری و ظاهربینی، ما را نسبت به خدا و تقدیر بدگمان کند.

یکی با علم رضایت خدا را بدست می‌آورد و دیگری با مریضی، یکی با جهاد در پی این مطلوب‌ست و دیگری با عبادت و نماز، نفری دیگر با خدمت به خلق در پی این مقصودست و آن یکی با جلسات وعظ  خلاصه امر اینکه هر کس به طریقی این مسیر را طی می کند.

پس نباید ظاهر را ملاک ارزش و درجه نزد الله متعال بدانیم چرا که خداوند به صراحت فرموده: إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ* بی‌گمان گرامی‌ترین شما در نزد خدا متّقی‌ترین شما است./حجرات 13 

در روایتی نیز پیامبر -صلی اله علیه وعلی آله وسلم- خط بطلان بر ظاهر بینی کشیدند و ایمان و عمل را عامل کسب منزلت در بارگاه خداوند دانستند. در مورد عبدالله بن مسعود نقل شده:  قامتی کوتاه داشت و ساق پاهایش لاغر بود؛ به گونه‌ای که چون به دستور پیامبر-صلی اله علیه وعلی آله وسلم- بالای درختی رفت، باریکی پاهایش برخی را به خنده انداخت. رسول خدا -صلی اله علیه وعلی آله وسلم- فرمود: «رجل عبدالله فی المیزان اثقل من احد»؛ «پای عبدالله در قیامت از کوه احد سنگین‌تر است».

پس متغیر شدن حالات ما را نفریبد و رضایت خداوند را نصب العین قرار دهیم و بس.

عصمت الله پورمحمد تیموری