جلسه ختم کتاب حدیث صحیح بخاری طلاب دوره حدیث حوزه علمیه انوارالعلوم خیرآباد روز یکشنبه 7/3/90 در محل مسجد جامع روستا برگزار شد.
این جلسه با حضور اساتید و طلاب حوزه و عده‌ای از مردم روستا بعد از نماز مغرب شروع شد و تا نماز عشاء ادامه داشت.

جلسه ختم صحیح بخاری ابتدا با تلاوت آیاتی چند از کلام الله مجید توسط یکی از فارغ التحصلان شروع شد.
بعد از آن مولوی محمود عبدی استاد حدیث انوارالعلوم ضمن استقرار در جایگاه به ایراد سخن پرداخت.
مولوی عبدی بعد از تلاوت آیه مبارکه ” وَإِذَا جَاءَهُمْ أَمْرٌ مِنَ الأَمْنِ أَوِ الْخَوْفِ أَذَاعُوا بِهِ وَلَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَإِلَى أُوْلِي الأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِينَ يَسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ” به توضیح و تشریح آن طبق تفسیر علامه قرطبی پرداخت و گفت: باید برای توضیح و تفهیم امر مبتنی بر امن یا خوف به اولی‌الامر مراجعه شود.
اما اولی‌الامر کیست؟ برخی معتقدند مراد از اولی‌الامر علماء و فقهاء هستند و عده ای حکام را اولی‌الامر دانسته‌اند و گروهی نیز هم علماء و فقها و هم حکام را اولی‌الامر می‌دانند. کسانی که معتقدند منظور از اولی‌الامر حکام هستند دلیلشان را اینگونه بیان می کنند که علماء و فقهاء قدرت تنفیذ حکم را ندارند و نمی توانند حکم را بر دیگران تحمیل کنند و حکام از عهده چنین کاری برمی‌آیند لذا اولی‌الامر حکام‌اند.اما مخالفان این نظریه  دلیل آنان را اینگونه پاسخ می دهند که حکم حکام مبتنی بر زور و قهر است در حالی که حکم علماء و فقهاء مبنای اعتقادی دارد و علماء و فقهاء مورد اعتماد مردم هستند لذا مردم اطاعت از حکم اهل علم را بر خود واجب می دانند پس یقینا مراد از اولی‌الامر در این آیه علماء و فقهاء هستند.
استاد حدیث انوارالعلوم ادامه داد: خداوند در این آیه می فرماید “لَعَلِمَهُ الَّذِينَ يَسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ” از نظر لغت به اولین آبی که بعد از حفر چاه بیرون می‌شود «استنباط» اطلاق می گردد یعنی کسی که می خواهد از چاه آب بیرون آورد باید تلاش کرده چاهی را حفر بکند و به عمق چاه فرو رود تا به آب دست یابد. معنی اصطلاحی نیز بر همین منوال است یعنی باید علماء و فقهاء به عمق آیات و احادیث فرو روند تا بتواند احکام را استنباط کنند و این مهم زمانی ممکن می شود که شخص به سلاح علم مسلح باشد.
مولوی عبدی قدرت استنباط را یکی از ویژگی‌های بارز امام بخاری دانست و فرمود: یک از ویژگی‌های مهم و بارز امام بخاری رحمه الله این بود که قدرت استنباط بالایی داشت چنانچه می بینیم از یک آیه و یا حدیث چندین برداشت دارد و برای آن چند “ترجمة‌الباب” می بندد و گاهی نیز باب را بدون “ترجمةالباب” بیان می‌کند تا به طلبه تلقین کند که الان به آن حد رسیده‌ای که خودت بتوانی ترجمةالبابی را برای این حدیث یا آیه بیان کنی.
استاد حدیث حوزه علمیه انوارالعلوم در پایان چند توصیه به طلاب نمود:
1ـ توصیه اول من به طلاب دوره حدیث این است که فکر نکنید که امروز فارغ التحصیل شده‌اید و بگویید بس. نخیر! انسان باید تا آخر عمر خود طالب علم و در طلب علم باشد ـ زگهواره تا گور دانش بجوی ـ خود را مسلح به سلاح علوم متفاوت بکنید چرا که هم زمانه تغییر کرده است و هم مردم و قدرت استدلال و استنباط خود را بالا ببرید.
2 ـ سعی کنید کتب تفسیر، احادیث ، کتب فقهی مفتی به ، عقیده و تواریخ معتبر را زیاد مطالعه کنید.
3ـ در راستای انجام وظیفه طمع و چشم داشتی نداشته باشید.
4 ـ از محرمات و شبهات اجتناب کنید.
5ـ دعوت و تبلیغ را در رأس همه مسائل قرار دهید.
بعد از سخنان مولوی عبدی آقای مولوی مجیب الرحمن ایازی به نمایندگی از طلاب دوره حدیث به ایراد سخن پرداخت.
وی بعد از تقدیر و تشکر از زحماتی که اساتید حوزه در راستای تعلیم و تربیت طلاب و به خصوص طلاب دوره حدیث متحمل شده اند با استناد به آیه مبارکه “ان اکرمکم عندالله اتقاکم” از متقیان به عنوان بهترین افراد نزد خداوند یاد کرد و افزود: اما تقوی یعنی چه؟ امام محمد غزالی تقوی را پرهیز از شبهات بیان می‌کند و علامه اقبال لاهوری تقوی را ترک گناهان و معاصی می‌داند. دایره تقوی وسیع است نه اینکه تنها نماز خواندن و روزه گرفتن و حج کردن تقوی باشد بلکه تقوی آن است که انسان ]علاوه بر انجام این امور[از شبهات بپرهیزد و از گناهان فرار کند.
پایان بخش این جلسه قرائت آخرین حدیث کتاب صحیح بخاری توسط یکی از طلاب دوره حدیث و توضیح و تشریح آن توسط مولانا غلام احمد علی بایی مدیریت حوزه انوارالعلوم بود.
مولانا علی‌بایی از قرآن و حدیث به عنوان دو منبع غنی شریعت اسلامی یاد کرد و فرمود: به اتفاق همه علماء کتاب صحیح بخاری بعد از قرآن مهمترین کتاب است و این سعادتی است برای فرزندان مسلمان که این کتاب را می‌خوانند.
ایشان به طلاب و فارغ التحصیلان حوزه چندین توصیه نمود از جمله اینکه: ادعای عالم شدن نکنید چرا که تازه برنامه فراگیری علم شروع شده است و تا به حال تمرین یادگیری علم می‌کرده‌اید و علم آموزی شما تازه شروع شده است.
مدیریت محترم حوزه علمیه انوارالعلوم به طلاب و فارغ التحصیلان توصیه نمود که از کبر و غرور به شدت دوری کنند و تواضع، فروتنی و تقوی پیشه نمایند و غم‌خوار مردم بوده در خدمت آحاد ملت باشند و به آنان نفع برسانند.
ایشان با بیان اینکه حوزه‌های علمیه مرکز انسان سازی است افزود: مدارس علمی مظهر تربیت هستند و علما باید جامه تقوی بپوشند.
مولانا غلام احمد با ذکر نام مرحوم حاج عبدالغفور و حاج عبدالحکیم رجبعلی زاده که بانیان حوزه بودند یادشان را گرامی داشت و برای آنان دعای خیر نمود.
مولانا غلام احمد علی بایی در ادامه به ترجمه و تشریح آخرین حدیث کتاب صحیح بخاری پرداخت و فرمود: در روز قیامت اعمال انسانها وزن می شود و طبق عمل به انسان پاداش داده می شود. پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم از آنجا که جامع الکلم هستند دو کلمه را که بر وزن ترازوی اعمال نیک می افزایند در این حدیث اینگونه زیبا بیان می نمایند: «ﻛﻠﻤﺘﺎﻥ ﺣﺒﻴﺒﺘﺎﻥ ﺍﻟﻰ ﺍﻟﺮﺣﻤﻦ» دو کلمه هستند که در نزد خداوند بسیار محبوب‌اند « ﺧﻔﻴﻔﺘﺎﻥ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻠﺴﺎﻥ » و بر زبان آسان و سهل هستند « ﺛﻘﻴﻠﺘﺎﻥ ﻓﻲ ﺍﻟﻤﻴﺰﺍﻥ » و در ترازوی اعمال سنگین اند و این دو کله عبارتند از « ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ ﺍﻟﻠﻪ ﻭﺑﺤﻤﺪﻩ ، ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ ﺍﻟﻠﻪ ﺍﻟﻌﻈﻴﻢ »
ایشان حاضرین را توصیه نمودند این دو کلمه را همواره بر زبان خود جاری سازند تا از فضیلت و ثواب بزرگ آن بهره وافر ببرند.
دعای مولانا علی بایی پایان‌بخش این جلسه معنوی و روحانی بود.