در تاریخ معاصر عرب نام پنج دانشمند و ادیب مسیحی که به زبان «قرآن» و ادبیات عربی خدمت شایانی کرده و در باروری این زبان زنده سهم بزرگی ایفا کردند، به چشم می‌خورد.
درخشش نام این پنج ادیب مسیحی نه تنها از حیث خدمتی که به ادبیات عرب کردند مطرح است بلکه از آن جهت شایان اهمیت است که این شخصیت‌ها با اینکه مسیحی بودند اما برای شناخت بهتر زبان اسلام، هیچ واهمه‌ای از ورود به گستره علوم قرآنی و حدیث که به عنوان منبع اصلی در قواعد و دستور زبان عربی مطرح است، نداشتند و مرزهای دینی نتوانست محدودیتی برای منع ارائه خدمات آنان به زبان عربی شود.

این شخصیت‌های مسیحی با نشر فرهنگ لغت عربی و دیگر کتاب‌های ادبی و داستانی به زبان عربی به یاری زبان «قرآن» شتافتند.

اینک مختصری از زندگی این 5 شخصیت مسیحی و آثار آنها را یادآور می شویم.

ناصيف اليازجی

ناصیف الیازجی شخصیتی مسیحی که گفته شده قرآن را آیه به آیه حفظ کرده بود. او در سال 1800 در شهرک کفرشیما در منطقه ساحلی لبنان به دنیا آمد. الیازجی بسیار اهل مطالعه بود به طوری که تاکید می‌شود که در تحقیق و بررسی در باره آثار ادبی پیشینیان بی‌نظیر بود. از مهمترین ویژه‌گی‌های این شخصیت مسیحی عاشق زبان عربی موهبت‌های او در یادگیری و تفحص در علوم زبان‌های مختلف بوده است. او کتاب «مقدس» (انجیل) را در سال 1864 برای اولین بار از زبان عبری به زبان عربی کلاسیک ترجمه کرد. از آثار الیازجی، طوق الحمامه، در باره علم صرف و نحو، مجمع البحرین که در باره اوزان شعری قدیم معروف به مقامات القدیم نوشته شده است.

بطرس البستانی

بطرس البستانی ملقب به «المعلم بطرس» در سال 1819 در منطقه “بالشوف” لبنان متولد شد. او زبان سریانی، لاتینی و ایتالیایی را آموخت و روزنامه «نفیر سوریه» که گفته می‌شود روزنامه‌ای با گرایشی میهنی تاسیس کرد تا مردم عرب  سوریه، لبنان و فلسطین را آگاه کند.

البستانی آثار زیادی از ترجمه گرفته تا شعر و نثر را از خود به جای گذاشت. از جمله آثار وی «معارک العرب فی الاندلس» (نبردهای عرب در اندلس یا اسپانیا)، «ادباء العرب الجاهلیه وصدر الاسلام» (ادبای عرب جاهلیت و صدر اسلام) و «ادباء العرب فی الاعصر العباسیه» (ادبای عرب در دوره عباسی). بطرس بستانی شعرهای بسیار زیبایی در تمجید میهن‌پرستی و عشق به وطن سروده است.

لویس معلوف

لویس معلوف، در سال 1867 در شهر زحله لبنان متولد شد، پس از تکمیل تحصیلاتش در دانشگاه الیسوعیه در بیروت مشغول تدریس شد، او همچنین در روزنامه‌ها نیز مشغول به کار شد و زمانی سردبیر روزنامه «البشیر» بود.

از مهمترین آثار معلوف، معجم المنجد، تاریخ آداب اللغه العربیه (تاریخ ادبیات زبان عربی) و تاریخ حوادث الشام ولبنان (تاریخ رویدادهای شام و لبنان).

مارون عبود

مارون عبود اولین مسیحی بود که نام فرزند خود را محمد گذاشت. او در جبیل لبنان متولد شد. مارون عبود شاعر، روزنامه‌نگار حدود 60 اثر از خود بر جای گذاشت. معروفترین آنها، «الرؤوس، علی المحک، مجددون ومجترون، اقزام جبابره واشباح و رموز» هستند.

منير البعلبكی

البعلبکی در سال 1918 میلادی در بیروت به دنیا آمد و از دانشگاه آمریکایی در پایتخت لبنان فارغ التحصیل شد. فرهنگ لغت انگلیسی – عربی «المورد» را چاپ کرد و «دارالعلم للملایین» را نیز وی تاسیس کرد. او تا سال 2005 به «شیخ المترجمین» معروف بود تا اینکه در سال 2005 فرزندش رمزی البعلبکی «المورد الکبیر» را با مقدمه‌ای جدید و واژه‌های اضافی بر واژه‌های فرهنگ لغت «المورد» قدیم پدرش چاپ کرد.
منبع: العربیه.نت