دکتر زرین‌کوب در کتاب دو قرن سکوت می‌نویسد: «این حادثه فقط سقوط دولتی با عظمت نبود، سقوط دستگاهی فاسد و تباه بود، زیرا در پایان کار ساسانیان از پریشانی و بی‌سرانجامی در همۀ کارها فساد و تباهی راه داشت. جور و استبداد خسروان آسایش و امنیت مردم را عرضۀ خطر می‌کرد و کژخویی و سست‌رایی موبدان اختلاف دینی را می‌افزود. وحدت دینی درین روزگار تنزلی تمام یافته بود و از فسادی که در اخلاق موبدان بود، هوشمندان قوم از آیین زرتشت سرخورده بودند و آیین تازه می‌جستند که جنبۀ اخلاقی و روحانی آن از دین زرتشت قوی‌تر باشد. مردم که از جور فرمانروایان و فساد روحانیان به‌ستوه بودند، آیین تازه را نویدی و بشارتی یافتند و ازاین‌رو بسا که به پیشواز آن می‌شتافتند.»

روزی حضرت علی می خواستند سخنرانی کنند خوارج شعار دادند و اجازه ندادند حضرت علی سخنرانی کند ایشان با ناراحتی از منبر پایین آمدند و سپس برای کسانی که نزدیک وی بودند در مورد متحد بودن مسلمانان فرمودند:

در گذشته علما و اندیشمندان ما در مواجهه با آراء و نظریات مختلفی که وجود داشت، سعه‌ی صدر داشتند و بدون هیچ‌گونه نزاع و درگیری با هم به گفتگو می‌پرداختند. آنان در زمینه‌ی فقهِ اختلاف، آثار زیادی را تدوین کردند تا فرهنگ قبول مخالف در مشترکات و معذوریت در مفترقات را نهادینه کنند.