یکی از اساسی ترین ضروریات زندگی هر فردی خودشناسی است. برای پرورش اخلاق پسندیده و اجتناب از اخلاق ناپسند فرد باید به خودسازی برسد و برای رسیدن به آن نیز، در اولین گام نیازمند آن است که خود را بشناسد.

به دیگر سخن، اولین مرحله در برقراری ارتباط انسان با خویش، خودشناسی است. دانستن جایگاه و منزلت خویشتن و شناخت ویژگی‌ها و توانایی‌ها به معنای ارتباط با خود است.  اگر می‌خواهید خویشتن خویش را بکاوید و خود را به پسندیده ترین شکل ممکن بسازید، لازم است ابتدایی ترین گام‌های  خودشناسی را امتحان کنید:

 در وجود خود تامل کنید
رودربایستی با خود را کنار بگذارید و به درون خودتان سفر کنید، خلق و خوی خود را وارسی نمائید و نقاط مثبت و منفی وجودتان را بیابید.  ویژگی‌های  مثبتی که در درون تان نهفته است یا خصوصیات منفی  که به‌ آنها مبتلا شده اید و عادتتان شده است را پس از شناسایی، در جایی یادداشت کنید. با این محاسبه شما خواهید توانست از عیوب و نقایص رفتاری خود كاملاً آگاه شوید و در جهت رفع آنها برآیید و همچنین بر نقاط قوت خود پی ببرید و در تقویت آنها بکوشید. این کار یکی از کاربردی ترین روش‌هایی است که می‌تواند شما را برای رسیدن به کمال و خودشناسی  کمک کند.

 به دنبال انگیزه‌ای پایدار باشید
برای شناخت و به دنبال آن خودسازی خود، شما به یک انگیزه قوی نیازمندید. انگیزه‌ای که شما را تا انتهای مسیر یاری کند و ذوق و شوق کافی را برای این منظور، در درونتان به وجود آورد. داشتن این انگیزه در امر خودسازی از اهمیت بسیاری برخوردار است، چون شما می‌خواهید رفتاری را که سالیان سال عادتتان شده و با آن عجین شده اید و جزو لاینفك وجودتان است را  كنار بگذارید. از یک سو ترک عادت سخت است و از سوی دیگر ممکن است با موانع بیرونی مواجه شوید که شما را از ادامه راه و رسیدن به هدفتان بازدارد. لازم است به هنگام شروع تغییر و گام برداشتن به سوی تعالی، با انگیزه ای قوی، قدرت لازم را برای خود ایجاد کنید تا بتوانید با توانایی بسیار موانع را یکی پس از دیگری از پیش رو بردارید . بهتر است برای هر مرحله ازموفقیت ، پاداشی برای خود در نظر بگیرید تا انگیزه تان قوی شود.

 برنامه‌ریزی کنید
با یک برنامه ریزی دقیق و حساب شده وارد میدان عمل شوید و با به‌کار گرفتن تمامی‌توانایی‌های  خود در جهت تعالی و رفع مشکلات شخصیتی خود حرکت کنید. بهتر است اهداف کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت برای خود تعیین کنید و تجاوز از این اهداف را تا زمانی مشخص برای خود ممنوع کنید. مثلا اگر برای رسیدن به اهداف میان مدت خود، زمان یک ماهه مقرر کرده اید، بهتر است زمان مشخص شده را حتی در صورت حصول زودتر از موعد، طی کنید و به اهداف مرحله بعد صعود نکنید بهتر است به تقویت هدف مورد نظر بپردازید و همه جوانب آن هدف را در رفتارهای مختلف خود محک بزنید. پس از گذشت مدت زمان تعیین شده و مهارت کافی در آن رفتار، سراغ اهداف بلندمدت خود بروید.

 همیشه تمرین کنید
رفتارهایی که شما را به اهدافتان می‌رساند، همیشه تمرین کنید. با تمرین می‌توانید مشکل را خوب بشناسید و رفتارهای نامطلوب، ناخواسته و ناخودآگاه خود را تغییر دهید یا آنکه یک رفتار دلخواه را جایگزین آن  کنید. در تمرین‌های  خود به نکات زیر توجه کنید: عجله ای برای رسیدن به هدف نداشته باشید، سعی کنید تدریجا گام بردارید و به پیش بروید. تفاوت بین دانستن و شدن را درک کنید. اگر چه برای شدن، دانستن ضروری است اما اگر برای شدن که همان رشد و تعالی یافتن و رها کردن عصبیت هاست تلاشی نشود ممکن است دانستن ما را در ورطه خودخواهی بیندازد و موجب تحکیم عصبیت ما شود. اما اگر در حین تمرین، تغییر کنیم بی تردید به شدنی دست می‌یابیم که  می‌تواند راه رشد را برایمان باز کند و ما را به سمت دانستن هدایت کند و این همان هدف اصلی از تمرین تغییرات است. یادتان باشد با تمرین بسیار، شما خودتان را دوباره خلق می‌کنید.

 آگاهی خود را افزایش دهید
برای رسیدن به خودآگاهی بیشتر توصیه می‌شود کتاب‌های  خودشناسی مطالعه کنید یا آنکه در محافل علمی‌مرتبط  شرکت کنید. هر اندازه دانش و اطلاعات شما در این زمینه افزایش یابد شما می‌توانید با انگیزه‌ای بیشتر  خودتان را بکاوید و در جهت اصلاح خود گام بردارید.  
منبع: آرمان امروز