سؤال:من برای تحصیل در کشوری زندگی می کنم که اکثریت غیر مسلمان بوده و برای خوردن غذا به فست فود مراجعه می کنیم و از اینکه گوشت استفاده شده در غذا گوشت گاو و گوسفند است اطمینان کامل داریم، ولی از اینکه گوشت حلال ذبح شده است یا نه اطلاع نداریم و در کشورهای مسلمان نشین همچنین اطلاع نداشتیم و می خوردیم. حکم این غذا در اسلام چگونه است؟

جواب:امت اسلامی به اتفاق بر این امر اجماع نموده اند که ذبیحه اهل کتاب اعم از یهود و نصاری برای مسلمانان حلال است به شرطی که آنان شرایط ذبح اسلامی را رعایت کنند.
خدواند در قرآن کریم ارشاد می فرماید: {و طعام الذین أوتوا الکتاب حل لکم} (مائده:5) ذبائح و خوراک اهل کتاب- جز آنچه با آیات دیگر تحریم شده است – برای شما حلال می باشد.
اما در جایی که ذبح کننده مجهول و شیوه ذبح وی نامعلوم باشد، از حالت‏های زیر خالی نیست:
1- چنانچه این گونه گوشت‏ها در شهرهای ممالک اسلامی که بیشترین جمعیت آنها را مسلمانان تشکیل می دهند یافت شود، استفاده از آن رواست، گرچه ما شاهد ذبح حیوان نبوده و نسبت به گفتن تسمیه یا عدم آن توسط ذابح آگاهی نداشته باشیم، زیرا بر مبنای دستور حُسن ظن به مسلمین، فرآورده های گوشتی که در کشورهای اسلامی در اختیار مردم گذاشته شده است، موافق با احکام شرعی تلقی می گردد.
منشاء این حکم، حدیث حضرت عایشه رضی الله عنها است: «إن قوما قالوا للنبی صلی الله علیه وسلم: إن قوما یأتوننا بلحم لا ندری أذکر اسم الله علیه أم لا، فقال: سمّوا علیه أنتم و کلوه» قالت: و کانوا حدیثی عهد بالکفر.(صحیح بخاری: رقم الحدیث 5507)
گروهی از آن حضرت صلی الله علیه وسلم پرسیدند: افرادی نزد ما گوشت می آورند که نمی دانیم آیا نام خدا در حین ذبح بر آن برده شده است یا خیر؟ پیغمبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: شما بر آن تسمیه گفته و آن را بخورید. حضرت عایشه رضی الله عنها می گوید: این افراد سابقه چندان طولانی در اسلام نداشتند و تازه مسلمان شده بودند.
2- اگر بخش عمده جمعیت شهری از کافران غیر اهل کتاب بودند تا وقتی به طور قطع و یقین و یا بنا به گمان غالب محرز نگردد که حیوان را یک شخص مسلمان یا اهل کتاب به شیوه مشروع ذبح نموده است، استفاده از چنین گوشت‏هایی برای مسلمان حلال نیست.
3- کشتار حیوانات در شهری که بافت جمعیتی آن مرکب از مسلمان و بت پرست است نیز همین حکم را دارد، زیرا ذبیحه مشکوک تا زمانی که حلال بودن آن روشن نشود حلال قرار نمی گیرد.
4- هر گاه اکثر جمعیت شهری را اهل کتاب تشکیل دهند، حکم ذبائح آن شهر همچون شهرهای مسلمین است؛ یعنی گوشت ذبائح شان خورده می شود چرا که حکم اهل کتاب در باب ذبح همانند مسلمانان است. لیکن اگر به طور قطع و یقین و یا بنا به ظن غالب معلوم گردد که اهل کتاب آن شهر حیوانات را به شیوه مشروع ذبح نمی کنند استفاده از گوشت عرضه شده یا فرآورده ای که در آن از آن گوشت به کار رفته است حلال نیست مگر در موارد خاص که اطمینان حاصل شود کشتار حیوان به روش شرعی صورت پذیرفته است.
امروز در بخش اعظم کشورهای غربی چنین وضعیتی وجود دارد، پس باید دقت کافی صورت گیرد. (احکام الذبائح: علامه عثمانی، ص: 479)

دارالافتاء دارالعلوم زاهدان
26/ رمضان/ 1433
منبع: سنی آنلاین