مبحثی که قصد داریم در این نوشتار به آن بپردازیم کاشت درخت و حفظ و نگهداری و به ثمر رساندن آن و اهمیت درختکاری است. احادیث رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم بر این موضوع تأکید دارد و برای ما ارزش و منفعت بزرگی را که از این راه حاصل می‌شود بیان می‌کند.

قال رسول الله صَلَّی اللَّه عَلَیْهِ و آله وَسَلَّمَ:

إذا مَاتَ آدَمَ انْقَطَعَ عَمَلُهُ إلاّ مِنْ ثَلاَثٍ: صَدَقَةٍ جَارِیَةٍ، أوْ عِلْمٍ یُنْتَفَعُ بِهِ، أوْ وَلَدٍ صَالِحٍ یَدْعُو لَهُ.
مسلم [ ۱۶۳۱ ]

رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم می فرماید:

هنگامی که انسان می‌میرد پاداش عملش قطع می‌گردد مگر از سه چیز :

صدقه جاریه، علم نافع و سودمندی که مردم از آن بهره گیرند و فرزند صالح که در حق او دعا کند.

صدقه جاریه گستره وسیعی از معنا و مفهوم و عملکرد عام المنفعه را در بر می‌گیرد؛ علم نافع، امر به معروف و نهی از منکر، دعوت و ارشاد به سوی الله متعال، حفر چاه آب یا چشمه، عمران و آبادانی، ساخت مسجد و مدرسه، کاشت درخت و به طور کلی هر کار خوب که مطابق با شریعت باشد و به دیگران بهره‌ای برساند صدقه است.

قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله و سلم: كُلُّ مَعْرُوفٍ صَدَقَةٌ.
صحيح البخاری [۶۰۲۱]

رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم می فرماید : هر کار خوبی صدقه است.

و در حدیث دیگری می فرماید :

لاَ تَحْقِرَنَّ مِنَ الْمَعْرُوفِ شَیْئًا وَلَوْ أَنْ تَلْقَى أَخَاکَ بِوَجْهٍ طَلْقٍ [رواه مسلم ۲۰]

هیچ عمل نیک و خیر را کوچک مشمار حتی برخورد با چهره باز و روی خوش با برادر مسلمانت.

مبحثی که قصد داریم در این نوشتار به آن بپردازیم کاشت درخت و حفظ و نگهداری و به ثمر رساندن آن و اهمیت درختکاری است. احادیث رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم بر این موضوع تأکید دارد و برای ما ارزش و منفعت بزرگی را که از این راه حاصل می‌شود بیان می‌کند.

قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله و سلم:

 ما مِنْ مُسْلِمٍ يَغْرِسُ غَرْساً إلاَّ كانَ ما أُكِلَ مِنْهُ لهُ صدقةً و ما سُرِقَ مِنْه لَه صدقَةً و لا يرْزؤه أَحَدٌ إلاَّ كَانَ له صدقةً.

و في رواية له: فَلا يغْرِس الْمُسْلِم غرسا فَيَأْكُل مِنْهُ إِنسانٌ و لا دابةٌ و لا طَيرٌ إلاَّ كانَ له صدقَةً إِلَى يَوْمِ الْقِيَامة.

و في رواية له: لا يغْرِس مُسلِم غرْسا و لا يزْرعُ زرْعا فيأْكُل مِنْه إِنْسانٌ و لا دابَّةٌ و لا شَيْءٌ إلاَّ كَانَتْ لَه صدقةً.

صحيح مسلم [۱۵۵۲]

رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم می فرماید:

هر مسلمانی درختی بکارد هر آن چه از آن بخورند برايش صدقه‌ای به شمار می‌آید و هر آن چه از آن بدزدند برای او صدقه است و هر کس چيزی از آن بکاهد برای صاحبش صدقه محسوب می‌شود‌.

در روايت ديگری جابر رضی الله عنه از رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم نقل می‌کند :

هر مسلمانی درختی بکارد و انسان يا حيوان و يا پرنده‌ای از آن بخورد تا روز قيامت برای صاحبش صدقه‌ای به حساب مي‌آيد.

و در روايت ديگری که مسلم از جابر رضی الله عنه نقل کرده همين مضمون آمده است:

هر مسلمانی درختی بکارد يا کشت و زراعتی را به ثمر برساند و انسان يا حيوان يا پرنده ای از آن بخورد برای صاحبش صدقه ای به حساب مي آید.

بدون شک هر مومن مسلمان به دنبال راهی است تا با آن به کسب ثواب و خیر و خوبی در نامه اعمال و در نهایت نجات و سعادت و رستگاری ابدی دست یابد، صدقه جاریه یکی از راه های ارزشمندی است که مومن مسلمان طالب سعادت را به این هدف نزدیک می.کند و چه بسا رسیدن به این خواسته را محقق می‌سازد.

درختکاری و حفظ و نگهداری درختان یکی از راه‌های کسب صدقه جاریه می‌باشد. درختی را می کاریم و سالیان سال مردم از سایه آن، میوه آن و ثمرات آن بهره می‌گیرند و به طور مداوم صدقه جاریه‌ای در نامه اعمال ما ثبت می‌گردد و از بار سنگینی گناهان‌ما می کاهد و ضمن آن اثری از ما برای سال‌ها حتی بعد از مرگ ما به جا می‌ماند و این هدیه‌ای است که الله متعال به بندگان مؤمن خود عطا نموده است.

بیاییم این فرصت ارزشمند را از دست ندهیم چرا که همه ما خواهان سعادت و رستگاری هستیم الله متعال به ما و شما توفیق داده که باری دیگر فصل درختکاری را دریابیم و از این فرصت ارزشمند بهره گیریم و از خود صدقه جاریه‌ای به جا بگذاریم، لذا از این فرصت به دست آمدۀ عمرمان به نحو احسن استفاده کنیم و بابت این هدیه ارزشمند الله متعال را شکرگزار باشیم و برگ زرینی در نامه اعمال مان به ثبت برسانیم…

و من الله التوفیق و شکراً للّه و الحمدلله کثیراً علی هذه النعمة

✍️ عبدالحکیم صالحی پور