بی شک والدین تاثیر بسزایی در اصلاح فرزندان و پایداری آنها بر مبانی دینی دارند. بر همین اساس نبی رحمت (ص) فرموده اند: هر کودکی بر فطرت خداپرستی متولد می شود حال این والدین هستند که او را یهودی یا نصرانی یا مجوس می کنند.

پیامبر (ص) در حدیثی دیگر والدین را متوجه و متنبه ساخته  و مسئولیت خطیرشان را بدان ها یادآوری نموده است، آنجا که فرموده اند: هر یک از شما مسئول زیردستان خود می باشد.

پدر در مقابل اهل و خانواده خود مسئولیت خطیری بر دوش دارد وی باید دست فرزندان خود را گرفته و آنها را به مسیر صلاح و رستگاری و استقامت بر آن رهنمون سازد و نه تنها به همین اکتفا نماید، بلکه بر اساس فرموده خداوند باید امکانات و شرایط آن را نیز فراهم سازد.

 خداوند می فرماید: {يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ عَلَيْهَا مَلاَئِكَةٌ غِلاَظٌ شِدَادٌ لاَ يَعْصُونَ اللَّهَ مَا أَمَرَهُمْ وَيَفْعَلُونَ مَا يُؤْمَرُون.« ای مؤمنان! خود و خانواده خویش را از آتش دوزخی بر کنار دارید که افروزینه‌ی آن انسانها و سنگها است. فرشتگانی بر آن گمارده شده‌اند که خشن و سختگیر، و زورمند و توانا هستند. از خدا در آنچه بدیشان دستور داده است نافرمانی نمی‌کنند، و همان چیزی را انجام می‌دهند که بدان مأمور شده‌اند.»

یا در روایت دیگری رسول خدا (ص) تاکید می کنند و می فرمایند: فرزندت بر تو حقی دارند.

یکی از مهم ترین اسباب دیندار کردن فرزند و تربیت نیکوی آنها و ایجاد علاقه در آنها برای محبت با نماز و دین و پایداری بدان، پرورش دادن آنها در اطاعت از فرموده رسول خداست (ص)  که فرمودند: فرزندان تان در هفت سالگی به نماز امر کنید و در ده سالگی در صورت تنبلی، تنبیه شان نمایید.

خداوند متعال در مورد اهتمام به پایبندی به نماز و نظارت بر آن می فرماید: {وَأْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلاَةِ وَاصْطَبِرْ عَلَيْهَا لاَ نَسْأَلُكَ رِزْقًا نَّحْنُ نَرْزُقُكَ وَالْعَاقِبَةُ لِلتَّقْوَى}،  خانواده‌ی خود را به گزاردن نماز دستور بده (چرا که نماز مایه‌ی یاد خدا و پاکی و صفای دل و تقویت روح است) و خود نیز بر اقامه‌ی آن ثابت و ماندگار باش. ما از تو روزی نمی‌خواهیم، بلکه ما به تو روزی می‌دهیم. سرانجام (نیک و ستوده) از آن (اهل تقوا و) پرهیزگاری است.
نقل شده عمربن خطاب (رض) وقتی از خواب بیدار می شد و خانواده اش را برای نماز بیدار می کرد همین آیه را تلاوت می نمود.
عروه پسرزبیر (رض) وقتی از بازار به خانه بر می گشت به خانواده اش می گفت: خداوند بر شما رحم کند نمازتان فوت نشود نمازتان فوت نشود.

خداوند یکی از خصلت های نیکوی حضرت اسماعیل(ع) را چنین ذکر می نماید و او را می ستاید: {وَكَانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلاَةِ وَالزَّكَاةِ وَكَانَ عِندَ رَبِّهِ مَرْضِيًّا}،  او همواره خانواده‌ی خود را به اقامه‌ی نماز و دادن زکات دستور می‌داد، و در پیشگاه پروردگارش مورد رضایت بود.
یا دعای ابراهیم خلیل(ع) را ببینید که از خداوند چنین خواسته ای دارد: رب اجعلني مقيم الصلاة ومن ذريّتي پروردگارا! مرا و کسانی از فرزندان مرا نمازگزار کن.  

چنان چه که برخی از کودکان مسلمان از قبیل عبدالله بن عباس و اسامه بن زید و فضل (رض) بیشتر اوقات همراه پیامبر (ص)  بودند رسول خدا (ص) آنها را برای عادت کردن به نماز آنها را با خود به نماز عید می برد تا هم خطبه را بشنوند و هم با نماز خو بگیرند.
رُبیع دختر معوذ (رض) در مورد عادت دادن فرزندان به روزه روز عاشوراء می گفت: کودکان را با خود به مسجد می بریدم و برای آنها عروسک هایی از پشم درست می کردیم تا هم بازی کنند و هم در خلال آن زنان نمازگزار را ببیننند و نماز را یاد بگیرند.

ابن عباس (رض) می گوید: وقتی رسول خدا (ص)  رحلت نمودند، من نوجوانی ده ساله بودم در آن زمان از سوره حجرات تا سوره ناس را یاد گرفته بودم.
ابن عباس یکی از اصحاب معروف هست و رسول خدا(ص) در حق وی دعا کرده بودند و او را بر الاغ پشت سر خود می نشاندند.  و ایشان بودند وقتی که رسول خدا(ص)  به خانه خاله وی حضرت ام المومنین میمونه (رض) می رفتند شب در آنجا می خوابیدند.

نقل شده ابودرداء (رض) فرزندش را چنین نصیحت می کرد: مسجد را خانه خود بساز. من از رسول خدا (ص) شنیدم که فرمودند: مسجد خانه پرهیزگاران می باشد، هر کس که مسجد خانه او باشد، خداوند مغفرت و رحمت و جواز عبور از پل صراط را برایش ضمانت نموده است.

 مجاهد می گوید: من شنیدم که یکی از صحابه خطابه به فرزندش می گفت: آیا نماز جماعت را دریافتی؟ فرزند گفت: بله. پرسید به تکبیر تحریمه رسیدی ؟ گفت: نه. پدر گفت: به خدا قسم آنچه که تو از دست دادی بهتر از یکصد شتر سیاه چشم می باشد.

ببین که سلف صالح و نیاکان ما چگونه مواظب پایبندی فرزندان شان به نماز  بودند. نمونه آن را می توان در عملکرد پدر عمر بن عبدالعزیز یافت. نقل شده روزی عمر بن عبدالعزیز مشغول شانه کردن موهایش بود و به نماز جماعت نرسید، پدرش قاصدی را پیشش فرستاد و امر کرد تا عمر موهایش که بخاطر آنها نماز جماعت  را از دست داده، را نتراشیده با او سخن نگوید، نقل نشده که بعد از آن دیگر نماز جماعت از عمر بن عبدالعزیز فوت شده باشد.

از کارآمد ترین روش ها برای تشویق فرزند بر ادای نماز جماعت به عناوین زیر می توان اشاره نمود
1- الگوی صالح: ای پدر! خودت از لحاظ نسبت برای فرزندت بهترین الگو و نمونه هستی، هر کاری که شما انجام می دهی از نگاه فرزند بهترین هست. نقل شده که یکی از نیاکان مردی را دیدی که سریع و تند نماز می خواند ، از اینکار وی خوشش نیامد و گفت: دلم به حال خانواده اش می سوزد. از همین رو باید پدر بر نماز های نافله هم پایبند باشد.

2- حریص بودن بر همراهی کردن فرزند به مسجد و تفهیم آخرت برای وی.
3- تشویق و ایجاد الفت وی به طرق متعدد از قبیل تعریف کردن از فرزند در مقابل دیگران بخاطر انجام این کارش، دادن مبلغی پول یا خریدن هدیه برای وی و نوشتن عبارتی بدین مضمون که این هدیه بخاطر نماز است. و یا  بردن به مکان تفزیحی که فرزند دوست دارد.

4- زیاد دعا کردن برای آنها.
5- بهره بردن از امکانات آموزشی نویت
6- فرادادن آداب مسجد.
از یکی از پیشینیان نقل شده که گفته: فرزندان بر همان خوی وخصلتی رشد می کنند که والدین آنها را عادت داده اند و نزدیکان هستند که دین دار بودن را به فرزند تعلیم می دهند.

یکی از سلف صالح گفته است: هر کس فرزند کوچی داشت و او را به اقامه نماز امر نکرد، باید تعزیر شود چرا که نافرمانی حکم خدا و رسولش را نموده است.
از ابن قیم (ره) به ما رسیده که فرمودند: چه بسا افرادی هستند که فرزندان و جگر گوشه های خود را به سبب بی توجهی و تربیت نکردن و خو دادن آنها به دنباله روی شهوات بزعم آنکه به فرزندانش  توجه دارد، را تباه می کنند در حالی که به آنها اهانت می نماید. می پندارد که به فرزندش رحم می کند در حالی که در حق وی ظلم و جفا می کند و از فرزند خود بهره ای نمی برد، و نصیب فرزندش را از دنیا و آخرت از بین می برد. در ادامه می فرماید:  اگر تباهی در فرزندی دیدی بیشتر آنها را از جانب والدین می بینی.
از خداوند می خواهیم تا ما و فرزندان ما را پایبند به نماز بگرداند. اوست شنونده دعاها.

منبع: اسلام وب
مترجم: عصمت الله تیموری