ترس و دلهره… آیا تا به حال زندگی همراه با ترس و دلهره را تجربه کرده‌ا‌ید؟

برای درک عمق فاجعه و خطراتی که مردم مسلمان روهینگیا در میانمار با آن دست و پنجه نرم می کنند نخست فرد باید تجربه سخت ترین شرایط را داشته باشد. اما از آن جایی که امکان تجربه چنین شرایطی فراهم نیست، نمی توان به معنی واقعی کلمه شرایط وخیم و هولناک زندگی مسلمانان روهینگیا در ایالت راخین میانمار را متصور شد.

تا پیش از درگیری های خونین بین بودایی ها و مسلمانان در سال 2012 و کشته شدن صدها نفر نام روهینگایی ها کمتر به گوش جهانیان رسیده بود. بر اساس گزارش های دیده بان حقوق بشر، در این سال خانه و کاشانه بسیاری از روهینگیایی ها در روستاهای راخین میانمار به آتش کشیده شد. شدت این خشونت ها به حدی بود که این سازمان بین المللی مردم مسلمانان روهینگیا را مظلوم ترین مردم دنیا معرفی کرد.

درگیری های خونین در راخین به دنبال کشته شدن نه پلیس در 9 اکتبر امسال توسط مهاجمان مسلحی که هنوز هویت آنها مشخص نشده است از سر گرفته شد. در پاسخ به این حادثه، سربازان میانمار به روستاهای واقع در مرزهای این کشور با بنگلادش هجوم بردند و دست به غارت، کشتن مردان و نیز تجاوز به زنان زدند. تشدید ناگهانی خشونت ها باعث شده-است بسیاری از روهینگیایی ها از میانمار فرار کنند. بدون شک چهل روز گذشته مرگبارترین لحظات از سال 2012 تا به حال برای روهینگیایی ها بوده است بطوری که در این مدت کوتاه بیش از 500 خانه به آتش کشیده شده است. علاوه براین، بنابر گفته های مقام رسمی سازمان ملل یانگ لی هرگونه امدادرسانی بشردوستانه و پوشش رسانه ای اوضاع بحرانی منطقه امکان پذیر نیست: “سرکوب کامل منطقه به مدت شش هفته و نیز عدم دسترسی به کمک های بشردوستانه قابل قبول نیست.” نبود کمک های بشردوستانه بیش از سه هزار کودک را در معرض مرگ ناشی از سوء تغذیه حاد قرار داده است و نیز امکان ارسال غذا و کمک های پزشکی به بیش از صد و پنجاه هزار نفر به حالت تعلیق درآمده است. در این بین، سکوت سان سوچی رهبر این کشور که چشم خود را به روی همه این جنایات بسته است موجی از انتقادها را به دنبال داشته است. یک سال پیش زمانی که سوچی به قدرت رسید، امیدها برای بهبود شرایط و تغییر وضعیت حقوق بشر پررنگ تر شد چرا که همه او را نمادی از مردم سالاری می دانستند که برنده جایزه صلح نوبل شده بود.

اما برخلاف انتظارات، مسلمانان مظلوم روهینگیایی مجبور می شوند به امید یک زندگی بهتر از سرزمین خود کوچ کنند. شرایط زندگی آنها در ایالت راخین بسیار اسفناک است و امید به بقا نیست. برای نمونه، مسلمانان ساکن راخین نمی توانند اسم فامیل داشته باشند و از هرگونه حقوق شهروندی و حق ازدواج و تحصیل محرومند. حتی برخی از آنها در طول مسیر عبور از رودخانه ناف و حرکت به سمت مرز بنگلادش مورد هدف نیروهای نظامی میانمار قرار می‌گیرند. بر اساس آمار مقامات بنگلادشی، تخمین زده می شود بیش از دو هزار نفر از مسلمانان روهینگیایی در نتیجه سرکوب روزافزون نیروهای نظامی میانمار از نوارهای مرزی عبور کرده باشند.

سفر مسلمانان روهینگیایی برای رهایی از سرکوب دولت میانمار سفری پرمخاطره است. بسیاری از آنها حین عبور از مرز دچار جراحت شده، کشته و یا ناپدید می شوند. مصیبت  به همین جا ختم نمی شود. اخیرا، مقامات بنگلادشی با هدف اعمال کنترل بیشتر تدابیر امنیتی در مرزها را تشدید کرده اند. در واقع ما انتظار داریم و امیدواریم که بنگلادش از این پناهجویان استقبال و از آنها محافظت کند چرا که بازگشت آنها به احتمال خیلی زیاد منجر به مرگ خواهد-شد.
همه این حقایق به خوبی حاکی از حکمرانی یک نظام سرکوب گر و خشن در این نقطه از جهان است و چشم های نگران و وحشت زده مردم نیز نظاره گر این سنگ دلی است. افرادی در این پهنه خاکی بارها وجدان خود را فراموش کرده و در نهایت بی تفاوتی از کنار زندگی بقیه انسان ها گذشته اند. اما نباید فراموش کرد که هر انسانی به سهم خود باید در برابر انسان هایی که مظلوم واقع شده اند صرفنظر از موقعیت جغرافیایی آنها پاسخگو باشد. هم چنان که در قرآن تاکید شده است انسان ها هم در برابر نعمت هایی که خداوند به آنها عطا کرده است مسؤل هستند و هم در برابر اعمال خود: “و چرا شما در راه خدا [و در راه نجات] مردان و زنان و كودكان مستضعف نمى ‏جنگيد همانان كه مى‏ گويند پروردگارا ما را از اين شهرى كه مردمش ستم‏پيشه‏ اند بيرون ببر و از جانب خود براى ما سرپرستى قرار ده و از نزد خويش ياورى براى ما تعيين فرما” (النساء، ایه 75).
بنابراین، نباید نسبت به خبر مربوط به انسان های مظلوم در جراید بی تفاوت بود و پذیرفت که همه این اتفاقات واقعیت دارد. به عنوان فردی آگاه و باوجدان باید از خود پرسید چه گام های عملی می توان در این راه برداشت. هرگز نباید تصور کرد که نمی توان تک و تنها کاری از پیش برد. حتی گاهی یک فرد نیز می تواند بانی کارهای بزرگ شود که نتایج مطلوبی را بدنبال داشته باشد. فرقی نمی کند شما یک فرد وابسته به دولت، دانشجو، خانه دار و یا عضو یک هسته فکری باشید. مهم این است که در صورت رجوع به وجدان آگاه و بیدار خود همیشه می توان حرکتی کرد. آنچه اهمیت دارد اقدام فوری و بی وقفه است. تغییر همیشه امکان پذیر است و تاثیر آن نیز می تواند زیاد باشد. به همین منوال، سران دولت ها می توانند هماهنگ با هم تحریم هایی علیه دولت میانمار اعمال کنند و خواستار توقف فوری اقدامات خشن این دولت شوند که توهین به کل بشریت است. شکی در این نیست کشورهایی که سالانه در محافل مختلف در سراسر دنیا گرد هم می آیند و قراردادهای نفتی و گازی را امضا می کنند و سلاح و موشک به همدیگر می‌فروشند آن قدر قوی هستند که بتوانند از مردم مظلوم روهینگیا دفاع کرده و دولت میانمار را در این زمینه متقاعد سازند. برای نیل به این هدف، لازم است دولت ها از حساب و-کتاب های سیاسی خود دست برداشته و نشان دهند که وجدان بیدار آنها تحلیل نرفته است. حال باید منتظر ماند و دید آیا آنها حاضرند در این راستا گام بردارند!

نویسنده: هارون یحیی
برگردان: علی کوشکی