پیامبر صلی الله علیه و سلم می‌فرمایند: هر کس می‌خواهد در وقت مشکلات دعایش پذیرفته بشود، باید در وقت خوشی الله را دعا کند. لطف دعا در این است که وقتی مشکلی نداریم دست به سوی خدا بلند کنیم،‌ گویا به خدا می‌گوییم که خدایا من همواره محتاج تو هستم.

مولانا حسین فقهی در مراسم نماز جمعه این هفتۀ خیرآباد (27 آبان 1401) در موضوع «دعا» به ایراد سخن پرداختند و در تعریف دعا فرمودند: «دعا یعنی اینکه کوچکتر از بزرگتر چیزی را با تضرع و التماس بخواهد.» وقتی نیازمند دستان خود را در مقابل الله بلند می‌کند و به عجز و قصور خود معترف است، الله دعایش را می‌پذیرد. در اهمیت دعا همین بس که الله می‌فرماید: شما بخواهید، من قبول می‌کنم. خداوند در مورد پیامبران می‌فرماید که آنان ما را با تضرع و فروتنی می‌خواندند.
پیامبر صلی الله علیه و سلم می‌فرمایند: هر کس می‌خواهد در وقت مشکلات دعایش پذیرفته بشود، باید در وقت خوشی الله را دعا کند. لطف دعا در این است که وقتی مشکلی نداریم دست به سوی خدا بلند کنیم،‌ گویا به خدا می‌گوییم که خدایا من همواره محتاج تو هستم.
در دنیا همۀ موجودات نیازمندند، انسان نیازمندتر. قسمتی از خواسته‌ها را خداوند بدون درخواست به انسان داده است. ما چقدر نعمت داریم، دست، پا، چشم و گوش و اعضای دیگر که سالم‌اند، همه نعمت‌های الهی هستند.
اما اندکی را فقط برای کسانی می‌دهد که از او بخواهند.
تو دعا را سخت گیر و می‌شخول
عاقبت برهاندت از دست غول
تو با اصرار بخواه، الله می‌دهد. پیامبر صلی الله علیه و سلم چقدر به ما آموزش دعا داده است. از دعای خواب و خور و راه رفتن تا دعای دستشویی رفتن.
ما اکنون در شرایطی قرار داریم که باید دعا کنیم که الله اوضاع را به نفع اسلام و مسلمین قرار بدهد. از خداوند بخواهیم که امنیت و آرامش ما حفظ بشود.
در حدیث است که فتنه‌ها زیاد می‌شود و تنها پناهگاه مسلمان، ارتباط با الله است. در دعا گریه کنید یا حالت گریه به خود بگیرید.
عبدالله بن مسعود رضی الله عنه می‌گوید هر کس دروازه دعا بر او باز شود، دروازه رحمات الهی بر او گشوده می‌شود.
البته نباید اینگونه فکر کنیم که ما بارها دعا می‌کنیم ولی قبول نمی‌شود و نا امید شویم، توجه کنیم که این دسیسۀ شیطان است که ارتباط ما را با الله قطع کند.
یقین داشته باشیم که دعا فورا یا با تاخیر پذیرفته می‌شود یا باعث دفع شر می‌شود و یا ذخیره آخرت انسان گردد.
در غیاب همدیگر برای هم دعا کنیم، چرا که هر دعایی در حق برادر مسلمان بکنیم فرشته‌ای می‌گوید که «لک بمثله» برای تو هم مثلش باشد.
در روایت هست که در روز جمعه ساعتی برای پذیرش دعا هست. گرچه برخی آن ساعت را بعد از عصر گفته‌اند، اما همۀ اوقات جمعه مبارک است.
دعا آدابی دارد و اولین ادب دعا پرهیز از حرام است. ابوهریره رضی الله عنه به نقل از پیامبر صلی الله علیه و سلم می‌فرماید که کسی در سفر و با تضرع خدا را می‌خواند، دست به دعا برمی‌دارد اما زندگی او از خورد و نوش و لباسش حرام است، دعایش کجا پذیرفته می‌شود!
در دعا اول حمد وثنای الله و درود پیامبر را بخوانیم و در پایان نیز درود بخوانیم. دیگر ادب دعا این است که اعتراف به گناه بکنیم، با اصرار از خداوند بخواهیم، چندین و چندین بار. به اسماء و صفات الله متوسل شویم. از صمیم قلب و با باور به پذیرش دعا از خداوند بخواهیم.
دعای همۀ افراد پذیرفته می‌شود، اما به دعایی برخی توجه ویژه‌ای می‌شود: دعای انسان درمانده، دعای پدر و مار در حق فرزند، دعای مسافر، روزه دار و…
زمان‌های ویژه‌ای نیز برای پذیرش دعا آمده است از جمله: دعا در سجده، بعد از فرایض، شب و روز جمعه و بعد از عصر جمعه و…