اهل سنت در دولت روحاني به آينده اميدوار شده است./ بسياري از مشكلات نيازي به ديپلماسي ندارد و با كمك ريش سفيدان حل مي شود./ براي كمك به بهبود روابط ايران و عربستان آماده ام./ ايران متعلق به قوم و مذهب خاصي نيست./ بايد از توانمندی مذاهب به نفع ایران و نظام استفاده كرد./ باید […]
اهل سنت در دولت روحاني به آينده اميدوار شده است./ بسياري از مشكلات نيازي به ديپلماسي ندارد و با كمك ريش سفيدان حل مي شود./ براي كمك به بهبود روابط ايران و عربستان آماده ام./ ايران متعلق به قوم و مذهب خاصي نيست./ بايد از توانمندی مذاهب به نفع ایران و نظام استفاده كرد./ باید تعصبات مذهبی را کنار بگذاریم همه به مشترکات تمسک جوییم و از اختلافات دوري كنيم./
نامه نگاري هاي ما با هيچ يك از مقامات كشوري و استاني درباره بررسي مشكلات مردم جنوب شرقي كشور جواب نداد، الا با جناب مولوي عبدالحميد. فرصت حضور جناب مولوي در تهران را قدر دانسته و به حضور او رسيديم. امام جمعه اهل سنت زاهدان است، اما در آپارتمان كوچكي كه او مهمان آن بود،هيچ نشانه اي از تشريفات متعارفي كه انتظار آن را داشتيم مشاهده نمي شد. مهربان بود،مثل همه مردمان شرقي سرزمين من. بعد از اندكي، مولوي روبه‌روي ما بر زمين نشست و به پرسش هاي ما پاسخ گفت. (مولوی) عبدالحميد به تغييرات سياسي كشور و آينده ايران اميدوار است.
اين گفت‌و‌گو را در زير مي‌خوانيد:
سیستان و بلوچستان یکی از استان‌های محروم كشور است، ولی مردم اين استان همواره علاقه خاصی به سرزمين خود دارند،دليل اين تعلق خاطر چيست؟
اهالي استان سیستان و بلوچستان مردمي وطن دوست هستندكه هم استان خود و هم كل ايران را دوست دارند. با وجود كاستي‌ها و مشكلاتي كه وجود دارد به نظام وفادارند و براي يك سیستان و بلوچستانی هیچ جا مانند استانش نمی‌شود. مردم اين سرزمين هم اسلام و هم وطن خود را دوست دارند و حاضر نیستند به هیج قیمتی ميهن خود را بفروشند.
باتوجه به اين ويژگي هاي اخلاقي مردم سيستان و بلوچستان،چگونه مي‌توان پيوند اين استان را با حكومت مستحكم تر كرد؟
بهترین راه بازسازی فاصله‌ها، امیدوار کردن مردم به نظام جمهوری اسلامی است. مشارکت مردم در عرصه‌های مختلف یکی دیگر از راهکار‌هایی است که می‌تواند کارسازباشد. نظام بايد در کارهای مختلف مردم را شرکت دهد و پيوند ميان اين مردم را با حكومت دائمي كند.
آيا دولت كنوني در بحث رفع مشكل اقوام و اقليت‌ها تلاش متفاوتي انجام داده است؟
بله، دولت جناب آقای روحانی قدم‌هایی را برای بهبود شرایط اهل سنت برداشته و اهل سنت در دولت روحانی به آينده خود امیدوار شده است. بعداز روي كار آمدن دولت يازدهم و اقداماتي كه در اين دولت صورت گرفت، اهل تسنن احساس نزدیکی بیشتری به نظام می‌کند. البته ناگفته نماند كه هنوز انتظار اهل سنت كامل برآورده نشده است.
چه انتظاراتي؟
اهل سنت در مدیريت‌های کلان کشور نمی‌تواند مشارکت کند و تنها در استان‌های سنی نشین از آنها استفاده می‌شود و حتي در برخي از همان استان‌هاي سني نشين هم کمتر از اهل تسنن استفاده می‌شود. ولي با توجه به روند سیاست‌های دولت تدبیر و امید و علاقه‌ای که دو لت به اقوام و مذاهب و همچنين تلاش برای رسیدگی به مسائل مربوطه دارد، اقوام مختلف كشور امیدواری بیشتری پيدا كرده اند و اين امید را مي‌توان در فضای عمومی کشور ديد.
راهكار شما براي بهبود وضعيت اقوام چيست؟
درمناطق سني نشين دولت مي‌تواند از لحاظ اقتصادي و فرهنگي اقدامات ويژه اي انجام دهد و در جهت ایجاد شغل و پیشرفت اهداف اقتصادی تلاش كند. از سوي ديگر توسعه بازارچه‌های مرزی استعدادهای بیشتری را در مرزها پرورش مي‌دهد.يكي ديگر از اقداماتي كه دولت مي‌تواند داشته باشد ایجاد كارخانه هاي صنعتي و توسعه کشاورزی و دامداری در سیستان و بلوچستان است. بيشترين امتيازي كه در استان سيستان و بلوچستان وجود دارد و دولت نيز مي‌تواند روي آن كار كند، فعال کردن معادن اين سرزمين است كه در مسئله اشتغال مي‌تواند كمك زيادي به كشور كرده و مشکلات را نيز حل كند.
اهل سنت در اين مشاركت چه نقشي مي‌تواند داشته باشد؟
مهم‌ترین مشارکت اهل سنت در سازندگی کشور، اداره مرزها وايفاي نقش در برقراری نظم و آرامش در کشور است. با به کارگیری آنها در نهاد‌های مختلف، اهل سنت از بسياري تهديدها پيشگيري خواهد شد. تهديدهاي مرزي هم رفع خواهد شد.
پيامداختلافات شيعه و سني در منطقه را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
تهدید‌های دشمنان اسلام و افراط گرایی هايي که در خاور میانه موج می‌زند، هشداري است و دشمنان نيز در تلاش هستند با اين ترفند ميان مردم اختلاف و مشکل ايجاد كنند. ما نيز بايد مواظب باشیم که هر دو طرف شیعه و سنی اهانت به يكديگر و مقدسات هم نکنند و از هیچ طرفی فشارهاي سليقه اي به يكديگر وارد نكنند.ممکن است اقدامات سليقه اي در كشور باشد كه به اختلافات دامن نزند.
چه اقداماتي سليقه اي مي‌تواند منشأ تفرقه باشد؟
اعمال فشار‌ها و محدودیت‌ها در ایجاد تعالیم مذهبی و دینی یا مشكل ايجاد كردن در برگزاری نماز و مراسم هاي ديني اهل سنت نمونه هايي از برخوردهاي سليقه اي است.
اين برخوردهاي سليقه اي توسط دولت يا نهاد هاي مسئول صورت مي‌گيرد؟
خارج و داخل دولت كساني هستند که برخلاف قانون فشار وارد می‌کنند و در کل حاکمیت باید در نظر داشته باشد برای حفظ همبستگی بیشتر جلوي اين اقدامات را گرفته و براي بهتر شدن روابط آسیب‌شناسی كند تا قبل از بروز مشكل، جلوي آن را بگيرد.
اهل سنت ايران خشونت‌ها و افراطي‌گري خاور ميانه را چگونه مي‌بيند؟
اهل سنت مخالف خشونت است. البته باید توجه داشت که هم در سنی و هم در شيعه در هر کجای دنیا افراد تند خو وجود دارد، ولی اهل سنت معتقد است که خشونت نبايد در ميان مردم باشد و علما و اندیشمندان می‌گویند به جاي خشونت بايد از طریق قانون و ریش سفیدان مشکلات حل شود.
رابطه علماي شيعه و سني در سيستان و بلوچستان چگونه است؟
رابطه علما با يكديگر بسيار خوب است و آیت ا… سلیمانی نماینده ولی فقیه در استان هستند و رابطه نزديك و مناسبي با ما دارند و همواره با يكديگر رفت‌و آمد نيز داريم.
آیا شما در انتخابات خبرگان از افراد خاصي حمايت خواهيد كرد؟
زماني برای انتخابات خبرگان دو نفر از اهل سنت نامزد و واردعرصه شدند و ما احساس كرديم اين وضعيت در استان پریشانی ايجاد كرده است و از آن به بعد برای حفظ وحدت در این زمینه ائتلاف صورت گرفت و علمای شیعه و سنی با هم آمدند. ولی درکل بايد توجه داشت انتخابات برای مردم است و این مردم هستند که تصمیم می‌گیرند چه کسانی را انتخاب کنند.
رابطه فعلي ايران و عربستان را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
برخي اتفاقات بدون شك به مسائل و روابط حیاتی ایران و عربستان ضربه وارد مي‌كند. توهين نسبت به کسی که مرده ورفته، برخلاف عرف و از لحاظ اسلام هم این اقدام مردود است. اسلام می‌گوید مرده‌ها را فحش ندهید و اگر نمي‌خواهيد ابراز همدردي كنيد، حداقل سکوت کنید و تبریک نگویيد.
مشكلات ميان كشور هاي اسلامي چگونه بايد حل و فصل شود؟
سه کشور مهم ایران، عربستان و ترکیه كه از اصلي ترين هاي جهان اسلام هستند باید از لحاظ استراتژیك رابطه خوبي با يكديگر برقرار كنند، تا جهان اسلام از این رنج و اختلاف نجات پیدا کند و عقل هم این را می‌گوید که کشور‌ها به خاطر منافع اسلام ومسلمين رابطه ميان خود را خوب کنند.اروپاييان برای منافع‌شان اتحادیه تاسيس كرده اند و مسلمانان هم باید گردهم جمع شده و برای منافع مشترک متحد شوند و این وحدت است كه پاي دشمنان را از منطقه قطع می‌کند.اگر ميان مسلمانان وحدت ايجاد شود و اختلاف‌ها را كنار بگذارند،افراطي‌گري‌ها از بين مي‌رود و مشكلات نيز حل مي‌شود. از سوي ديگر اگر در كشور هاي منطقه، حکومت‌های ملی تشکیل شود و تمام اقوام و مذاهب در یک حکومت فراگیر به حق وحقوق خود برسند، دوستي جاي دشمني‌ها و افراطي‌گري‌ها را در منطقه مي‌گيرد.
شما بعد از روي كار آمدن پادشاه تازه در عربستان رايزني‌هايي براي بهتر شدن روابط ايران و با اين كشورهمسايه داشته‌ايد؟
كمك در راستاي بهبود رابطه ایران و عربستان جزو وظایف ما است و هر کاری که از دست ما بر بیاید و مسئولان نظام به صلاح بدانند،انجام می‌دهیم. ما آماده ايم مشكلات را از بين ببريم و مي‌دانيم مشكلات به آساني حل مي‌شود.
حاكميت درخواستي از شما براي بهبود روابط با عربستان نداشته است؟
خير. من طرحي را درکنفرانس حقوق انسان و شریعت كه در عربستان برگزار شده بود،مطرح کردم و با استناد به آیات و احادیث گفتم که وحدت براي جهان اسلام واجب شرعی است و همين صحبت را نيز در تهران داشتم.ولي با توجه به اختلافاتي كه میان کشورهای اسلامی وجود دارد،نمی‌توانند دورهم جمع شوند و علمای جهان اسلام که همه برای آنها احترام قایلند باید بشینند و با یکديگر صحبت کنند و مشكل گروه‌های درگیر را حل کنند.
مدتي پيش سربازان نيروي انتظامي توسط گروهكي گروگان گرفته شده بودند، از سرگذشت دانايي فر خبري داريد؟
ما تلاش و دعا كرديم و افرادي را براي رايزني فرستادیم و آنها نيز موفق شدند تا سربازان را آزاد کنند.من فكر مي‌كنم آنها دانايي فر را شهید کرده‌اند. در میان این گروه اختلاف افتاده بود و این اختلاف سبب شهادت دانايي‌فر شد. مرگ دانايي فر این گروه را به دودسته تقسيم كرد، گروهي از آنها معتقد بود نباید او را می‌کشتند زيرا تلاش‌های مردمی صورت گرفت و وعده داده بودند که دانايي فر را آزاد کنند.
در پايان رابطه اقوام با هويت ملي و امنيت ملي ايران را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
بايد تاكيد كنم ایران متعلق به همه ایرانیان است و نه براي یک قوم و مذهب خاص. بهترین سیاست موفق براي اداره كشور این است که برای حفظ وحدت ملی همه اقوام و قوميت هارا باید به يكديگر و به نظام نزدیک کنیم. تا وحدت ملی نشود امنیت ملی به وجود نخواهد آمد. بايد از توانمندی مذاهب به نفع ایران و نظام استفاده كرده و تفاوت قائل نشویم. در بسياري از مشکلات به جای دیپلماسی اقدام مردمی بهتر جواب می‌دهد. بیشتر مشکلات را علمایی و ریش سفیدی می‌توان حل کرد. اندیشمندان دو کشور می‌توانند با هم بنشینند و مشکلات را حل کنند. انشاا… اگر وحدت ملی واقعی باشد امنیت ملی هم درست می‌شود. در کشورهای توسعه یافته همه می‌توانندبا هر عقيده‌ای كه دارندکنار هم زندگی کنندوکشور‌های با فرهنگ مشکلی نسبت به تنوع قوی ندارد. در کشورهای عقب مانده و ضعیف است كه مشکلات قومی و قبیله‌ای وجود دارد. همه باید تعصبات مذهبی را کنار بگذاریم وبه مشترکات تمسک جوییم و اختلافات را واگذار كرده و با سعه صدر یکديگررا تحمل کنیم.
سامان صابريان،ارسلان ابدي / عكس: گل‌آرا سجاديان
