◽️ ۱. شکر خداوند متعال: شکر کنیم که خداوند متعال به ما نسبتی به علم داده است. بر نعمت علم و توفیق خدمت دین باید خوب خدا را شکر کنیم. شکر باید هم قلبی باشد و هم زبانی و هم عملی. شکر است که نعمت را افزون می‌کند: _شکر نعمت نعمتت افزون کند / کفر نعمت از کفت بیرون کند_ .

◽️ ۲. احساس مسئولیت: تحصیل علم یک مسئولیتی در شما ایجاد کرده است. باید این مسئولیت را احساس و باور کنید و آن را جدّی بگیرید. همه مسئول اند: «کلکم راع و کلکم مسئول عن رعیته»؛ ولی شما که علم دین حاصل کردید و قرآن و سنت را فراگرفتید، مسئولیت سنگین‌تری دارید. انتظاری از شما در مردم شکل گرفته است. گذشتگان و بزرگان ما هم انتظاری داشتند که افرادی در این سلسله می‌آیند و خدمت می‌کنند. نسل‌های آینده هم از ما انتظاری دارند. برای انجام این مسئولیت باید استعانت از الله متعال داشته باشیم و با صاحبان فکر و علما و اساتیدمان مشورت کنیم. تجربهٔ گذشتگان باید جلوی ما باشد. در پرتو راهی که آن‌ها رفتند پیش برویم. می‌توانیم با دعا و تضرع، فکر و مشورت، تحمل مشکلات و استقامت از عهدۀ ادای این مسئولیت بر بیاییم.

◽️ ۳. ارتباط با الله متعال: علم ابتدا باید در خود ما اثر کرده باشد. در ما باید ایمانِ مطلوب و تقوا بیاید. رابطه با الله متعال داشته باشید و خود را با خداوند وصل کنید. این با اتباع سنت، با عبادت و خواندن اذکار، کثرت تلاوت، کثرت نوافل و و ترک گناه و تهجد و تضرع و زاری حاصل می‌شود.

◽️ ۴. ارتباط با همدیگر: اهل علم با همدیگر رابطهٔ مستحکمی داشته باشند. خیرخواه، ناصح، معاون و مشاور همدیگر باشند. با مرکز علمی‌مان ارتباط داشته باشیم. خودسر، خودبین و خودستا نباشیم. شهرت‌طلبی خیلی خطرناک است. دنبال به‌به و تشویق مردم نباشیم. مزدمان را از خدا بخواهیم.

◽️ ۵. ارتباط با تودهٔ مردم: با اقشار مختلف جامعه ارتباط داشته باشیم. هدف از ارتباط خدمت به مردم و اصلاح جامعه باشد. به جیب مردم چشم ندوزیم، بلکه نگاه ما باید به خداوند متعال باشد. این در صورتی حاصل می‌شود که قناعت داشته باشیم. حافظ گفته است:
_حاجت آن به که پیش قاضی‌الحاجات بریم / آبروی خود بر در هر سفله مریز_
زندگی بزرگان را بخوانیم. خصوصا بخش آغازین زندگی بزرگان که با چه مشکلاتی مواجه بوده‌اند و چه مشقت‌هایی را متحمل شده‌اند. عموما عزیزان جوان ما زندگانی پایانی بزرگان را که روزهای فتوحات و احترام است و نعمت و رفاهی از جانب خداوند متعال به آن‌ها رسیده است نگاه می‌کنند، اما به روزهای نخستین خدمت و تلاش‌های آن‌ها نگاه نمی‌کنند.

◽️ ۶. مطالعه احوال بزرگان: اکیدا توصیه می‌کنم که کتاب «رجال الفکر و الدعوۀ» علامه سیدابوالحسن ندوی، رحمه‌الله، را بخوانید. این کتاب توشۀ راه داعی است. همین‌طور کتاب «تحفة العلماء» حضرت حکیم‌الأمت مولانا محمداشرفعلی تهانوی رحمه‌الله، را حتما در برنامه مطالعۀ خود داشته باشید.

✍🏻 _شاکر رئیسی