بسم الله الرحمن الرحيم، الحمد لله حمدًا كثيرًا طيبًا مباركًا فيه.خداوند به انسان عباداتی آسان، با مزدهایی کلان ارزانی داشته است، عباداتی که باعث ورود مسلمان به بهشت می‌شود و در سرلیست این عبادات، ذکر خداوند تبارک و تعالی قرار دارد:

 وَالذَّاكِرِينَ اللَّهَ كَثِيرًا وَالذَّاكِرَاتِ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا ﴾ [الأحزاب: 35]

مردان و زنانى كه خدا را فراوان ياد مى‏كنند خدا براى [همه] آنان آمرزشى و پاداشى بزرگ فراهم ساخته است.

﴿ الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِينَةُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَالْبَاقِيَاتُ الصَّالِحَاتُ خَيْرٌ عِنْدَ رَبِّكَ ثَوَابًا وَخَيْرٌ أَمَلًا ﴾ [الكهف: 46]

مال و پسران زيور زندگى دنيايند و نيكي‌هاى ماندگار از نظر پاداش نزد پروردگارت بهتر و از نظر اميد [نيز] بهتر است .

و فرشتگان را مى‏بينى كه پيرامون عرش به ستايش پروردگار خود تسبيح مى‏گويند و ميانشان به حق داورى مى‏گردد و گفته مى‏شود سپاس ويژه پروردگار جهانيان است .

الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ ﴿الحمد 1﴾

ستايش خدايى را كه پروردگار جهانيان

پیامبر ـ صلی الله علیه و سلم ـ می‌فرمایند: آیا بهترین اعمال و مقبول‌ترین شان را برایتان معرفی نکنم؟ عملی که بر درجاتتان می‌افزاید و از انفاق طلا و نقره و جهاد در راه خدا بهتر است؟ گفتیم: بفرمایید، ای رسول خدا. فرمودند: « ذکر الله »

برخی علما معتقدند که بعد از تلاوت قرآن، ذکر «الحمد لله»  مطلقا بهترین ذکر است به چند دلیل:

اول: الحمد لله، ذکر بهشتیان است که آن را با اختیار و نه از روی اجبار، بر زبان جاری می‌سازند:

﴿دَعْوَاهُمْ فِيهَا سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَتَحِيَّتُهُمْ فِيهَا سَلَامٌ وَآخِرُ دَعْوَاهُمْ أَنِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ ﴾ [يونس: 10].

نيايش آنان(بهشتیان) در آنجا (بهشت) سبحانك اللهم [=خدايا تو پاك و منزهى] و درودشان در آنجا سلام است و پايان نيايش آنان اين است كه الحمد لله رب العالمين =ستايش ويژه پروردگار جهانيان، است.

 دوم: الحمدلله ، ورد فرشتگان اطراف عرش الهی است: ﴿ وَتَرَى الْمَلَائِكَةَ حَافِّينَ مِنْ حَوْلِ الْعَرْشِ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَقُضِيَ بَيْنَهُمْ بِالْحَقِّ وَقِيلَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ ﴾ [الزمر: 75]

نکته آنکه اگر ذکری بهتر از الحمدلله بود، فرشتگان بر زبان می‌راندند.

سوم: خداوند تبارک و تعالی قرآن را با الحمد لله شروع کرده است. این، خود اشاره به افضلیت الحمدلله دارد.

چهارم: الحمدلله یعنی، تمام ستایش‌ها، سپاس‌ها و تعریف‌ها مخصوص خداست. این ذکر، دربرگیرنده ستایش خداوند است بدین خاطر که او تعالی ذات کاملیست و نیز دربرگیرنده شکر خداوند بر تمام نعمت‌های ظاهری و باطنی‌اش است و هیچ کلمه‌ای بزرگتر، زیباتر ، بهتر و فراگیرتر از این کلمه در بین اذکار در این مورد نیست.

پنجم: حمد، در ضمن همه عبادات است، نماز، زکات، روزه، حج ، و همه عبادات شکر و سپاسگزاری نعمات خداست .

﴿ اعْمَلُوا آلَ دَاوُدَ شُكْرًا ﴾ [سبأ: 13]

اى خاندان داوود شكرگزار باشيد و از بندگان من اندكى سپاسگزارند.

در حدیث صحیح از ام‌المؤمنین عائشه ـ رضي الله عنها ـ روایت شده که آنحضرت ـ صلى الله عليه وسلم ـ چنان شب بیداری می‌کرد که پاهای ایشان ورم می‌نمود. عائشه ـ رضي الله عنها ـ فرمود: ای رسول خدا! آیا خداوند تمام گناهانت را نبخشوده است؟ پس اینقدر عبادت چرا؟ فرمود: آیا بنده شکرگزار نباشم؟

نویسنده: أبو الحسن هشام المحجوبي

ترجمه: حسین سلیمان پور