اسلام، دینی جهانی و ابدی است و مخصوص زمان و مکانی خاص نمی باشد. این ویژگی سبب خواهد شد در طول عمر خود با فرهنگ ها، جوامع و سرزمین های مختلفی روبرو شود و طبیعتاً هر کشور، جامعه و سرزمینی، ویژگی های فرهنگی خاصی را دارد… زبان، پوشش و لباس، جشن ها و مراسم ها و عیدها، از جمله ویژگی های خاص هر فرهنگ می باشند.

حال، نظر اسلام، در رابطه با ویژگی های دیگر فرهنگ ها چیست؟ آیا باید همه ی آن ها حذف شوند و فقط شعایر دینی و اعیاد اسلامی باقی بمانند یا اسلام نظر دیگری دارد؟
در این مقاله، به صورت مختصر با توجه به فرا رسیدن سال جدید هجری شمسی و مراسم های ابتدای سال و عید نوروز، نظر اسلام را در این موارد بیان می کنیم.
اسلام دینی خدایی است که به تصحیح و تقویت رابطه ی بین انسان و خدا و رابطه ی بین خود انسان ها می پردازد. اسلام هم چنین، به  تعامل انسان با دیگر موجودات اهمیت داده و نحوه ی استفاده کردن از آن ها را بیان کرده است.
اصولاً اسلام، با تنوع فرهنگی مخالف نیست و این تنوع که ریشه در خلقت خداوند دارد را به رسمیت می شناسد:
«یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکُم مِّن ذَکَرٍ وَأُنثَى وَجَعَلْنَاکُمْ شُعُوباً وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا»؛ ای مردمان! ما شما را از مرد و زنی (به نام آدم و حواء ) آفریده‌ایم ، و شما را تیره تیره و قبیله قبیله نموده‌ایم تا همدیگر را بشناسید.
 اسلام در ویژگی های فرهنگی هیچ قوم و سرزمینی دخالت نمی کند و در مورد نوع پوشش، زبان، مراسم و جشن های دیگر ملت ها، سخن خاصی ندارد.
پس اصل این است که اسلام این امور را جایز می داند، اما در برخی شرایط، بعضی مراسم ها و جشن ها را حرام اعلام می نماید و از انسان مسلمان می خواهد که در این جشن های ملی، باستانی و فرهنگی شرکت نکند.
این موارد در ذیل می آید:
۱- هرگاه مراسم، جشن یا عیدی، به ظاهر متعلق به سرزمین و فرهنگی خاص باشد اما در اصل، ریشه ای دینی داشته باشد. اگر این مراسم ها متعلق به دینی دیگر باشد، طبیعی است که اسلام مشارکت مسلمانان را در این جشن ها و مراسم های دینی،حرام بداند؛ همچنان که انتظار نمی رود یک مسیحی یا زرتشتی در حج، عید قربان، عید رمضان و در عبادت های مسلمانان شرکت کنند، پس غیر منطقی است که یک مسلمان نیز در جشن های دیگر ادیان مشارکت نماید. در حال حاضر نیز در ایران، هر ساله، در روزهای خاصی جشن هایی متعلق به شهروندان زرتشتی در شهر یزد و دیگر نقاط برپا می شود. شرکت مسلمانان در این مراسم ها جایز نیست.
۲- اگر جشن، عید یا مراسمی که متعلق به فرهنگی دیگر است حاوی اموری مانند: شرک، بدعت، گناه و معصیت، بی بند و باری، خرافات و …. باشد. اسلام این چنین جشن ها و مراسم هایی را حرام می داند و مشارکت در آن را برای مسلمانان جایز نمی داند.
پس اسلام اصولاً با دیگر فرهنگ ها در تقابل نیست؛ بلکه تنوع فرهنگی را قبول دارد و به آن ارج می نهد، اما اگر برخی از این فرهنگ ها، متعلق به ادیانی دیگر باشند، شرکت مسلمانان را در آن مراسم ها جایز نمی داند.
هم چنین، اگر مراسم ها و جشن های ملی و فرهنگی، حاوی اموری غیر شرعی باشند، اسلام تحت هیچ شرایطی، چنین مراسم هایی را جایز نمی داند.
حال می توان به راحتی و با توجه به مطالب فوق، نظر و حکم اسلام را در مورد چهارشنبه سوری، عید نوروز، سفره ی هفت سین و سیزده به در دانست.
اگر در این مراسم های نوروزی، امور خلاف شرع، همچون معصیت، بی بند و باری و خرافات وجود داشته باشد، اسلام با آن موافق نیست، هم چنین، اگر برخی از آن ها، جزء مراسم های دیگر ادیان باشند، اسلام به مسلمانان اجازه شرکت در آن ها را نمی دهد. تعیین این که در مراسم های فوق، گناه و شرک و خرافات وجود دارد یا نه، چندان دشوار نیست و هر کسی می تواند به جواب برسد، اما این که آن ها، فرهنگی ایرانی و جشنی باستانی هستند یا این که جشنی زرتشتی می باشند، نیاز به کاوش تاریخی دارد.
عبدالسلام صدیقی
منبع: سنت آنلاین