اصحاب- رضی الله عنهم- عاشق رسولالله- صلّی الله علیه وسلّم- بودند. وقتی موضعگیریها یا سخنانشان در مورد پیامبر- صلّی الله علیه وسلّم- را میشنوی و میبینی، به عشق پاکشان نسبت به سرور و محبوبشان پی میبری. اکنون فقط چند تصویر از عشق و محبت صحابه- رضی الله عنهم- نسبت به رسول الله- صلّی الله علیه […]
اصحاب- رضی الله عنهم- عاشق رسولالله- صلّی الله علیه وسلّم- بودند. وقتی موضعگیریها یا سخنانشان در مورد پیامبر- صلّی الله علیه وسلّم- را میشنوی و میبینی، به عشق پاکشان نسبت به سرور و محبوبشان پی میبری.
اکنون فقط چند تصویر از عشق و محبت صحابه- رضی الله عنهم- نسبت به رسول الله- صلّی الله علیه وسلّم- را ذکر میکنیم، چون حصر همه از توان خارج و غیر ممکن است.
•او نوشید تا این که من سیراب شدم!
ابوبکر صدیق- رضی الله عنه- داستان هجرتش با رسول الله- صلّی الله علیه وسلّم- را تعریف میکند و در اثنای آن میگوید که در میان راه، چوپان جوانی برایم مقدار كمى شير آورد. من بر كاسهی شير را برداشتم و نزد رسول خدا- صلّی الله علیه وسلّم- آمدم. وقتی به آنجا رسیدم كه از خواب بيدار شده بود. گفتم: اى رسول خدا- صلّی الله علیه وسلّم- بنوش.
«فَشَرِبَ حَتَّى رَضِيتُ»؛ پس نوشید تا این که من راضی (سیرآب) شدم.[بهروایت بخاری و مسلم]
سبحان الله! چه عشق و علاقهی بزرگی! وقتی تشنگی رسول الله- صلّی الله علیه وسلّم- بر طرف شد صدّیق- رضی الله عنه- احساس سیرابی کرد!
گویا صدیق- رضی الله عنه- شیر را نوشیده و تشنگیاش برطرف شده است!
•این چه عشق و علاقهای است؟!
از ام المؤمنین عایشه- رضی الله عنها- روایت شده است که گفت: مردی نزد پیامبر اکرم- صلّی الله علیه وسلّم- آمد و گفت: یا رسول الله! به خدا قسم تو نزد من از خودم محبوبتری، تو نزد من از خانوادهام محبوب تری و تو نزد من از فرزندانم محبوب تری. وقتی من در خانهام هستم و تو را به یاد میآورم، نمیتوانم صبر کنم و نزد تو میآیم و به تو نگاه میکنم و وقتی مرگ خود و مرگ تو را به یاد میآورم، به این نتیجه میرسم که وقتی تو وارد بهشت شوی با پیامبران به درجات بالا میروی و وقتی من وارد بهشت شوم میترسم تو را نبینم.
پیامبر- صلّی الله علیه وسلّم- جوابش را نداد تا جبرئیل با این آیه نازل شد:
«وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِينَ وَحَسُنَ أُولَئِكَ رَفِيقً»؛ و كسانى كه از خدا و پيامبر اطاعت كنند، در زمره كسانى خواهند بود كه خدا ايشان را گرامى داشته [يعنى] با پيامبران و راستان و شهيدان و شايستگانند و آنان چه نيكو همدمانند.(النساء: 69)
سبحان الله! این چه عشقی است! نمیتواند در خانهاش دوری رسول الله- صلّی الله علیه وسلّم- را تحمل کند و میآید و به چهرهی مبارک نگاه میکند!
سپس این عشق و علاقه مرزهای دنیا را در مینوردد و وارد بهشت در جهان آخرت میشود! میترسد در آن جا هم از رسول الله- صلّی الله علیه وسلّم- دور باشد!
ولی خداوند به چنین عاشقانی وعدهی همراهی با پیامبران، صدیقان، شهدا و صالحان را میدهد!
آیا رفقایی نیکوتر از اینان وجود دارد؟!
چه رفقای نیکویی!
رفقای تو چه کسانی هستند؟!
•وصیت به هم دربارهی عشق و محبت نسبت به رسولالله- صلّی الله علیه وسلّم-:
از جابر بن عبدالله انصاری- رضی الله عنه- روایت شده است که گفت: «شب قبل از جنگ احد پدرم مرا فرا خواند و گفت: من فکر میکنم از جملهی نخستین یاران رسول الله- رضی الله عنهم- که کشته میشوند خواهم بود. من بعد از خود به غیر از رسول الله- صلّی الله علیه وسلّم- چیزی عزیزتر و محبوبتر برای تو به جا نمیگذارم…»[بهروایت بخاری]
•بهترین ساعات عمرم
جریر بن عبدالله بجلی- رضی الله عنه- گوید: «ساعاتی که رسولالله را دیدم از تمام عمرم برایم دوستداشتنیتر است و دوست دارم که زیاد میشد. نخستین چیزی که از او دیدم مهر نبوت بود و اگر از من تقاضا شود که چهرهاش را توصیف کنم نمیتوانم.»[صفوةالصفوة]
چون به خاطر احترام زیاد به چهرهی مبارکش مستقیماً نگاه نمیکردند و از او سیر نگاه نمیشدند.
•بلال دیگر اذان نداد
بعد از این که رسول الله- صلّی الله علیه وسلّم- وفات کرد بلال- رضی الله عنه- دیگر اذان نگفت.
بلال- رضی الله عنه- در زمان خلافت ابوبکر- رضی الله عنه- برای جهاد به شام رفت و وقتی عمر- رضی الله عنه- در «جابیه» از سرزمین شام فرود آمد مسلمانان از او تقاضا کردند که از بلال- رضی الله عنه- بخواهد تا برای آنان اذان دهد. بلال- رضی الله عنه- اذان گفت. مردم به یاد زمان رسول الله- صلّی الله علیه وسلّم- افتادند و گریستند و روزی پرگریهتر از آن روز نبود.[سیرأعلامالنبلاء]
•بلال- رضی الله عنه- در بستر مرگ ناراحت نیست، بلکه خوشحال است!
سرورمان بلال- رضی الله عنه-! چه چیزی باعث خوشحالی تو در این وضعیت ـ که همه در آن پریشان و بیقرارند ـ شده است؟
زنش صدایش را بلند کرد و گفت: واویلا! (چه غم و اندوهی!)
گفت: نگو واویلا! بگو وافرحتاه! (چه شادی و سروری!)
و با خوشحالی این شعر را تکرار میکرد:
غَداً نَلْقَى الأَحِبَّهْ * مُحَمَّداً وَحِزْبَهْ
(فردا با دوستان ملاقات میکنیم. با محمد و حزب و گروهش.)[سیرأعلامالنبلاء]
دوستانی که فردا با آنان حشر میشویم چه کسانی هستند؟!
•آیا آن سرا مرا با محبوبم [محمد] یک جا جمع میکند!؟
زید بن اسلم روایت کند که یک شب عمر بنخطاب- رضی الله عنه- در کوچههای مدینه راه میرفت که شنید یک پیر زن انصاری ـ که در نور چراغ خانهاش پشم میریسید ـ این ابیات شعر را میخواند:
عَلَى مُحَمَّدٍ صَلَاةُ الأَبرَارْ * صَلَّى عَلَيهِ الطَّيِّبُونَ الأَخيَارْ
قَد كُنتُ قَوَّاماً بُكَاً بِالأَسحَارْ * يَا لَيتَ شِعرِي وَالمَنَايَا أَطوَارْ
هَل يَجمَعَنِّي وَحَبِيبِيَ الدَّارْ
(درود نیکان بر محمد باد. پاکان و برگزیدگان بر او درود بفرستند.
من در سحرها بسیار نمازگزار و گریان بودم. نمیدانم ـ چون مرگگوناگون و متفاوت است ـ
آیا آن سرا مرا با محبوبم [محمد- صلّی الله علیه وسلّم-] یک جا جمع میکند!؟)
عمر- رضی الله عنه- جلو در خانهاش نشست و تا وقتی مؤذن برای نماز بامداد اذان داد گریه میکرد.[تفسیر قرطبی]
آیا تو تا به حال در فراق رسول الله- صلّی الله علیه وسلّم- گریه کردهای!؟
•هر مصیبتی بعد از دیدن تو کم اهمیت و هیچ است
در جنگ احد، شوهر، پدر، دو پسر، دو برادر، عمو و عموی پدرِ [سبحان الله، هفت نفر] فاطمه دختر یزید بنسکن- رضی الله عنه- در دفاع از رسول الله- صلّی الله علیه وسلّم- شهید شدند. وقتی رسول الله- صلّی الله علیه وسلّم- آمد مردم برای سلام دادن به ایشان آمدند. فاطمه- رضی الله عنها- هم آمده بود و میخواست به چهرهی مبارک رسول الله- صلّی الله علیه وسلّم- نگاه کند، ولی به خاطر ازدحام جمعیت نمیتوانست رسول الله- صلّی الله علیه وسلّم- را ببیند. پیامبر- صلّی الله علیه وسلّم- او را دید و فرمود: «به او اجازه دهید.»
وقتی جلو آمد به رسول الله- صلّی الله علیه وسلّم- نگاه کرد و گفت: «پدر و مادرم فدایت یا رسول الله- صلّی الله علیه وسلّم-، هر مصیبتی بعد از دیدن تو کم اهمیت و هیچ است.»[عیونالأثر]
•نمیتوانم او را توصیف کنم!
از ابوشماسه روايت شده است که گفت: بر بالين عمرو بن عاص حاضر شديم که در حال مرگ بود و شديد و طولاني گريه میکرد و رو به ديوار کرده بود. پسرش به او گفت: اي پدر! مگر پيامبر- صلّی الله علیه وسلّم- به تو فلان بشارت را نداد؟ مگر فلان وعدهي اميدبخش را به تو نويد نداد؟(پس چرا گريه ميکني و ناراحت هستي؟)
آن گاه پدر روي برگرداند و گفت: وقتي خداوند (محبت) اسلام را در دل من قرار داد، نزد پيامبر- صلّی الله علیه وسلّم- آمدم و گفتم: دست راستت را بگشاي که با تو بيعت کنم.
پيامبر- صلّی الله علیه وسلّم- دست راستش را باز کرد و من دست خود را بستم، فرمود: چرا چنين میکني اي عمرو؟
گفتم: میخواهم شرط ببندم.
فرمود: بر چه چيزي؟
گفتم: به اين که آمرزيده شوم.
فرمود: مگر نداستهای که اسلام، (گناهان) پيش از خود را و هجرت، حوادث پيش از خود را و حج، هر چه را پيش از خودش است، ساقط میکند و ميزدايد؟
پس از آن کسي نزد من عزيزتر و در چشم من بزرگتر و با شکوهتر از ايشان نبود و به خاطر بزرگداشت و تجلیل ایشان نمیتوانستم با دو چشم خود، او را سير و تمام بنگرم و اگر از من خواسته شود که او را توصيف کنم، قدرت آن را نخواهم داشت؛ زيرا جمال او را هرگز سير نديدم و اگر بر آن حال میمردم، اميد داشتم که از اهل بهشت باشم…[بهروایت مسلم]
دکتر محمدابراهیم ساعدی رودی
منبع: اصلاح
Monday, 14 July , 2025