درتفسیر معارف القرآن آمده است: جنت، بالای آسمان هفتم و زیر عرش الهی قرار دارد و حضرت آدم علیه الصلاة والسلام از همانجا به سوی دنیا فرود آورده شد. «وایضا قال ابن مسعود رضي الله عنه الجنة فی السماء السابعة العلیا والنار فی الارض السابعة السفلی.(1)

درتفسیر معارف القرآن آمده است: جنت، بالای آسمان هفتم و زیر عرش الهی قرار دارد و حضرت آدم علیه الصلاة والسلام از همانجا به سوی دنیا فرود آورده شد. «وایضا قال ابن مسعود رضي الله عنه الجنة فی السماء السابعة العلیا والنار فی الارض السابعة السفلی.(1)

و در شرح عقائد اهل سنت آمده است: بیشتر مفسرین گفته‌اند که (جنت) بالای آسمان‌های هفتگانه و زیر عرش الهی قرار دارد، بنا به ارشاد آنحضرتصلی الله علیه و سلم که فرمودند: «بهشت صد درجه است و ما بین دو درجه آن، درست به اندازه بین آسمان و زمین است و بالاترین آن فردوس است که انهار چهارگانه‌ی بهشت از آن منشعب می‌شود. (اشاره به آیه 15 سوره محمد است) و بالای آن عرش است، پس هرگاه از خداوند درخواست بهشت نمودید، جنت الفردوس را طلب کنید.»(2)

برخی گفته‌اند که بهشت در آسمان چهارم قرار دارد و اقوال دیگری هم در این باره نقل شده  است، اما اولی و ارجح  این است که بگوییم جای بهشت و دوزخ در مکانی است که غیر از خداوند کسی بدان آگاه نیست.(3)

 نیز در فتاوای محمودیه آمده است: «اما بهترین سخن در این باره این است که جای آنها در مکانی است که غیر از خداوند، کسی بدان آگاه نیست.(4)

و در مورد اینکه حضرت آدم پس از بیرون آمدن از جنت، در کجا فرود آمده است؟

علامه دکتر احمد شرباصی(استاد جامعة الازهر مصر) پس از ذکر آیه‌ی مبارکه‌ی }وَقُلْنَا یا آدَمُ اسْكُنْ أَنتَ وَزَوْجُكَ الْجَنَّةَ وَكُلَا مِنْهَا رَ‌غَدًا حَیثُ شِئْتُمَا وَلَا تَقْرَ‌بَا هَـذِهِ الشَّجَرَ‌ةَ فَتَكُونَا مِنَ الظَّالِمِینَ.فَأَزَلَّهُمَا الشَّیطَانُ عَنْهَا فَأَخْرَ‌جَهُمَا مِمَّا كَانَا فِیهِ  وَقُلْنَا اهْبِطُوا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ  وَلَكُمْ فِی الْأَرْ‌ضِ مُسْتَقَرٌّ‌ وَمَتَاعٌ إِلَى حِینٍ{

اقوال مختلفی را به شرح زیر نقل کرده است:

در تفسیر ابن کثیر آمده که حضرت آدم علیه السلام در«هند» فرود آمده است. و از ابن عباس رضی الله عنه روایت است که فرمودند: حضرت آدم علیه السلام در مکانی بنام «رضا» در سرزمین هند است، فرود آمده است. و در روایتی دیگر از ابن عباس رضی الله عنه نقل شده است که حضرت آدم در مکانی که در میان مکه و طائف قرار دارد فرود آمده است. نیز در تفسیر مذکور آمده که: بی بی حوا در«جده» فرود آمده است.

و در روایتی از عبد الله بن عمر رضی الله عنه آمده است: آدم در«صفا» و حوا در«مروه» و ابلیس ـ لعنة الله علیه ـ  در مکانی به نام «دستمیسان» در چند کیلومتری بصره، فرود آمده اند.(5)

 ــــــ

1ـ معارف القرآن “سوره النجم “مکتبه اشرفی دیو بند 8/200 — فتح البیان 9/131-  تفسیر قرطبی ط بیروت17/96- روح المعانی27/50-  فتاوای قاسمیه 2/44.

2ـ ترمذی وبخاری، نگاه :التاج 5/ 404 ترمذی وبخاری، نگاه :التاج 5/ 404

3ـ شرح عقائد اهل سنت دکتر عبدا لملک ا لسعدی، ترجمه‌ی امیر مریوانی ص 175-176بنقل از نثراللآلی  ص69-77 وشرح رمضان بر شرح تفتازانی ص333 و336.ط افندی 1293ه-ق

4ـ فتاوای محمودیة 9/169

5ـ یسألونک فی الدین والحیاة 6/346

منبع: فتاوای انوارالعلوم/ دارالافتای حوزه علمیه انوارالعلوم خیرآباد ـ تایباد