ازدي نقل مي‌كند كه چون حضرت عمر، رضي‌الله‌عنه، پيش مسلمانان كه در بيت‌المقدس بودند آمد، حضرت ابوعبيده، رضي‌الله‌عنه، به مردم شهر پيام فرستاد كه پيش اميرمؤمنان بياييد و بر جان خود امان بگيريد. ابن‌الجعد و به روايتي ابن‌الجعيد همراه گروهي از بزرگان پيش حضرت عمر آمد و حضرت عمر براي ايشان امان‌نامه و پيمان صلح […]
ازدي نقل مي‌كند كه چون حضرت عمر، رضي‌الله‌عنه، پيش مسلمانان كه در بيت‌المقدس بودند آمد، حضرت ابوعبيده، رضي‌الله‌عنه، به مردم شهر پيام فرستاد كه پيش اميرمؤمنان بياييد و بر جان خود امان بگيريد. ابن‌الجعد و به روايتي ابن‌الجعيد همراه گروهي از بزرگان پيش حضرت عمر آمد و حضرت عمر براي ايشان امان‌نامه و پيمان صلح را نوشت و حضرت ابوعبيده، عمروبن‌عاص، رضي‌الله‌عنه، را به حكومت فلسطين گماشت. ازدي متن امان‌نامة حضرت عمر را نياورده است ولي طبري آن‌را به‌شرح زير نقل كرده است.
حضرت عمر، رضي‌الله‌عنه، با مردم ايليا يعني بيت‌المقدس در جابيه [دهكده‌اي نزديك جولان در جنوب‌شرقي دمشق] صلح كرد و همانجا براي ايشان صلح‌نامه نوشت براي همه بخش‌ها به يك صورت مگر براي مردم بيت‌المقدس، ظاهراً نامه‌هاي ديگر هم بر همين منوال بوده است.
«بسم‌الله‌الرحمن‌الرحيم، اين امان‌نامه‌اي است كه بندة خدا عمر اميرمؤمنان به مردم بيت‌المقدس داده است. به آنان از لحاظ جان و مال، و كليساها و صليب‌هايشان، و سالم و دردمندشان امان مي‌دهد و براي ديگر مردمي كه در آنند. كسي در كليساي آنان سكونت نخواهد كرد و آن‌را ويران نخواهد ساخت و چيزي از آن و حدود آن و صليب‌ها و اموال ايشان كاسته نخواهد شد. آنان را مجبور به ترك دين و آيين نمي‌كنند و به هيچ كس از ايشان زياني نخواهد رسيد و در بيت‌المقدس هيچ يهودي همراه ايشان اسكان داده نخواهد شد.
و بر مردم ايلياست كه همچنان جزيه بپردازند كه اهل ديگر شهرها مي‌پردازند، و بر عهدة ايشان است كه روميان و دزدان را از آن شهر بيرون كنند، هركس از آنان كه از بيت‌المقدس بيرون آيد تا هنگامي كه به جايگاه امني برسد بر جان و مال خويش در امان خواهد بود و هر كس از ايشان كه در شهر بماند هم در امان است و بر اوست كه همان جزية مردم بيت‌المقدس را بپردازد، هر كس از مردم ايليا هم كه بخواهد با روميان برود مشروط بر اين‌كه پرستش‌گاه و صومعه خود را خالي كند، آنان هم بر جان و صليب خود در امانند تا به جايگاه امني برسند، زمين‌داراني كه پيش از كشته شدن فلان كس؟ در بيت‌المقدس بوده‌اند اگرچه بخواهند همانجا بمانند بر عهدة ايشان است كه جزيه‌اي همچون جزية مردم بيت‌المقدس بپردازند و هر كس بخواهد مي‌تواند با روميان برود و تا هنگام درو و برداشت محصول از آنان چيزي گرفته نمي‌شود.
بر آنچه در اين نامه نوشته شده عهد و ذمة خدا و رسولش مي‌باشد و ذمة خلفا و مؤمنان، به شرط آن‌كه ايشان جزيه‌ايي را كه برعهده‌شان مقرر شده است بپردازند.
بر اين كار خالدبن‌وليد و عمروبن‌عاص و عبدالرحمن‌بن‌عوف و معاويه‌بن‌ابي‌سفيان گواهند و عهدنامه به سال پانزدهم آماده و نوشته شد. »
منبع: ندای اسلام به نقل از: وثائق؛ نامه‌های حضرت ختمی‌مرتبت و خلفای راشدین ـ تألیف: دكتر حميدالله حیدرآبادی.
Monday, 14 July , 2025