هدف از خواندن سیرت پیامبر  ـ صلی الله علیه وسلم ـ   و فهم آن صرفا فراگرفتن برخی رویدادهای تاریخی یا یادگرفتن تعدادی داستان، قصه و رویداد نیست،

لذا نباید سیرت آنحضرت ـ صلی الله علیه وسلم ـ  را همانند زندگی یکی از پادشاهان، حکمرانان و یا مانند بخشی از تاریخ برشماریم؛ بلکه هدف از خواندن و درک سیرت پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ  این است که مسلمان، حقیقت اسلام را در زندگی آنحضرت ـ صلی الله علیه وسلم ـ بیابد و بعد از پی‌بردن به اصول، قواعد و احکام آن و جای دادن آنها  در ذهن و اندیشه، بفهمد که مراد از فراگرفتن سیرت پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ  به عنوان الگو، عملی نمودن حقیقت اسلام است. و اگر ما به این هدف و انگیزه رسیدیم می‌توانیم هدف از یادگرفتن سیرت را در نکات زیر به تفصیل دریابیم:

1ـ با مطالعه شخصیت پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ  از خلال زندگی، شرایط و برهه‌ی زمانی که ایشان در آن می‌‌زیسته‌اند پی میبریم که صرفا استعداد ایشان نبوده است که آنحضرت ـ صلی الله علیه وسلم ـ  را در جایگاه ویژه‌ای در میان قومش قرار داده است، بلکه قبل از همه چیز ایشان پیامبریست که  از جانب خداوند بواسطه وحی مورد تایید قرار گرفته و آنچه بدان دست یافته‌اند توفیقی از جانب الله بوده است.

2ـ انسان باید سیرت پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ  را به این خاطر فراگیرد که بتواند در هر بُعد از ابعاد زندگی خود یک نمونه کامل بیابد تا با تمسک و اقتدا به وی، زندگی پویایی داشته باشد. شکی نیست که اگر انسان به هر بُعد از ابعاد یک زندگی خوب بیندیشد، قطعا نمونه‌ای واضح و عالی از سیرت پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ  در آن خواهد یافت. و از همین رو خداوند متعال ایشان را یک نمونه تمام عیار معرفی نموده‌اند و فرموده‌اند: ( لقد كان لكم فی رسول الله أسوة حسنة)

3- یکی دیگر از فوائد فراگرفتن سیرت پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ  این است که به فهم قرآن و پی بردن به روح و مقاصد آیات آن کمک می‌نماید،  چرا که بسیاری از آیات قرآن بیانگر رویدادهایی هستند که بر پیامبر  ـ صلی الله علیه وسلم ـ  رخ داده و گویای موقف ایشان در قبال آنها می‌باشد.

4- هدف دیگر از خواندن و فهم سیرت، این است که انسان مسلمان با دانستن آن به منبعی عظیم از فرهنگ و معارف اسلامی پی‌خواهد برد، خواه عقائد باشد ، احکام باشد یا اخلاق. چرا که بیشک سیرت پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ  نمونه‌ای واضح از تمامی اصول و احکام اسلامی می‌باشد.

5- از آنجا که پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ  معلم با تجربه و مربی وارسته‌ای بودند، زندگی وی می‌تواند برای معلم و دعوتگر اسلامی در راستای تربیت و آموزش، نمونه‌ای واضح باشند.  چرا که ایشان در طول دعوت خود از بکار بستن هیچ راهکار مناسب و شایسته در زمینه تعلیم و تعلم فروگذار نبودند. یکی از مهم‌ترین عللی که سیرت پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ  را در مسیر نیل به اهداف کامل و جامع قرار داده، این است که زندگی ایشان از تمام ابعاد فردی و اجتماعی کامل بوده و یک فرد مستقل بوده‌اند. و از آنجا که ایشان یک عضو فعال جامعه بوده‌اند زندگی ایشان می‌تواند نمونه‌ای منحصر بفرد برای جوان درست‌کرداری باشد که خواهان تعامل با اطرافیان است و همچنین می‌تواند الگویی برای دعوتگری باشد که در صدد این هست تا به بهترین سبک و روش حکیمانه، علاوه بر بکار بستن تمام توان خود برای ابلاغ رسالتش، به طرف خداوند دعوت دهد. همچنین برای یک دولتمرد که می‌خواهد بر رعیت خود با زیرکی و حکمت زمادمداری نماید و نیز برای شوهری که می خواهد با همسرش رفتاری کریمانه داشته باشد و یا پدر مهربانی که می‌خواهد با مدنظر داشتن دقیق حقوق  زن و فرزند زندگی نماید و همچنین برای یک رهبر نظامیِ ماهر و یا یک سیاستمدار پخته کار و راستگو و نیز الگویی درست برای مسلمانی که می‌خواهد توام با دقت و  رعایت عدالت، هم مسیر بندگی خدا را به بهترین نحو ممکن طی نماید و هم تعاملی نیکو و زیبا با اطرافیان و خویشاوندانش داشته باشد.
به قلم: د. يحي إبراهيم اليحي
مترجم: عصمت الله تیموری