ای جوان مسلمان! یکی از ضروری ترین نیازهای شما  این ست که نسبت به فراگیری علوم دینی و علم نافع حریص باشی چرا که علم صحیح و درست، اشتباه های ما را در مسیر دین اصلاح نموده  و راه را به ما می نمایاند و حقیقت را واضح می کند

و دیگر اینکه ما را از لغز شها و فرجام های ناخوشایند وا می رهاند و ما را به سعادت هر دو دنیا رهنمون ساخته و از منزلت علم همینقدر کافی ست که به منزلت اهل علم و دانمشمندان بنگرید.

ای جوان مسلمان! بر هر فرد مسلمان ضروری ست  که به اندازه توان خود علوم دینی را فراگیرد؛ چرا که پروردگار متعال در دین بعضی از احکام را به عنوان فرض و واجب و سنت و مستحب متعین نموده است و این فرایض به نحو مطلوب احسن انجام نمی پذیرند مگر زمانی که عبادت بر اساس روشی صحیح باشد و چنان که شایسته آن است انجام پذیرد و این جز با فراگیری نیازها و امور لازمه و شناخت شرائط و آگاهی نسبت به تفکیک امور دینی از یکدیگر آن انجام نمی پذیرد.
 
چنانچه که اسلام آماده تا با برپایی دین زمین را آباد سازد همان سان که خداوند می فرماید: ﴿ هُوَ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَاسْتَعْمَرَكُمْ فِيهَا ﴾ او است که شما را از زمین آفریده است و آبادانی آن را به شما واگذار نموده است (و نیروی بهره‌وری و بهره‌برداری از آن را به شما عطاء و در شما پدید آورده است. و این نیز امکان پذیر نیست و اینکه مهم فقط با علم و فراگیری آن محقق می شود.

با دقت نظر در قرآن می بینیم که اولین چیزی که بر رسول خدا نازل فرمود: ما را به آموختن علم  نافع حال دینی باشد یا غیر دینی مفید فرمان داده است.  چنان چه فرموده است: اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ * خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍ * اقْرَأْ وَرَبُّكَ الْأَكْرَمُ * الَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ * عَلَّمَ الْإِنْسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ ﴾ (ای محمّد! بخوان چیزی را که به تو وحی می‌شود. آن را بیاغاز و) بخوان به نام پروردگارت. آن که (همه‌ی جهان را) آفریده است. * انسان را از خون بسته آفریده است. * بخوان! پروردگار تو بزرگوارتر و بخشنده‌تر است (از آنچه تو می‌انگاری. بعد از این، بزرگواریها و بخشندگیها از او خواهی دید که تعلیم قرائت در برابر آنها ساده و ناچیز است).* همان خدائی که به وسیله‌ی قلم (انسان را تعلیم داد و چیزها به او) آموخت. * بدو چیزهائی را آموخت که نمی‌دانست.

و یا اینکه خطاب به پیامبر خود فرموده است: ﴿ وَقُلْ رَبِّ زِدْنِي عِلْمًا ﴾ بگو: پروردگارا! (در پرتو قرآن) بر دانشم بیفزا (و از قرآن و ابعاد مختلف آن آگاهترم فرما).

خداوند نیز در قرآن بین دانشمند و فرد نا آگاه فرق قائل شده و هر یک را شایسته جایگاهی دانسته که درخور وی است و عالم را بر غیر عالم ترجیح داده است آنجا که فرموده است: ﴿ قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُولُو الْأَلْبَابِ ﴾بگو: آیا کسانی که (وظیفه‌ی خود را در قبال خدا) می‌دانند، با کسانی که (چنین چیزی را) نمی‌دانند، برابر و یکسانند؟! (هرگز). تنها خردمندان (فرق اینان را با آنان تشخیص می‌دهند، و از آن) پند و اندرز می‌گیرند.

خداوند در جایی دیگر برای کسانی که در پی فراگیری دانش باشند درجات و منزلتی والا مرتبه اختصاص داده است  ﴿ يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آَمَنُوا مِنْكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ ﴾ اگر چنین کنید خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده‌اند و بهره از علم دارند، درجات بزرگی می‌بخشد.

و شاعر چه زیبا گفته است:
تعلم فإن العلم زينٌ لأهله                  وفضلٌ وعنوانٌ لكل المحامد

تفقه فإن الفقه أفضل قائدٍ                 إلى البر والتقوى وأعدلُ قاصدِ

دانش بیاموز چرا که برای صاحب خود زینت بخش است و بلندی و رفعت شأن به ارمغان آورده و سر آمد تمام خوبی هاست.
فقه و علم دین بیاموز چرا که برترین رهبرست.  به سمت خوبی و تقوا و بهترین راهنماست.

———————————
به قلم: الشيخ عاطف عبدالمعز الفيومي
مترجم: عصمت الله تیموری