براي يك مسلمان ضروري‌ست كه نكات ريز شرعي را مراعات كند، از قبيل در زدن به هنگام اجازه‌ي ورود خواستن، و اينكه سه مرتبه بيشتر در نزند. و جلوي درب بگونه‌اي نايستد كه وقتي صاحب خانه درب را باز كرد، مستقيم او را ببيند. و هرگاه داخل شد سلام كند و كفش‌هايش را از پا […]
براي يك مسلمان ضروري‌ست كه نكات ريز شرعي را مراعات كند، از قبيل در زدن به هنگام اجازه‌ي ورود خواستن، و اينكه سه مرتبه بيشتر در نزند. و جلوي درب بگونه‌اي نايستد كه وقتي صاحب خانه درب را باز كرد، مستقيم او را ببيند. و هرگاه داخل شد سلام كند و كفش‌هايش را از پا كشيده و در جاكفشي بگذارد. و با آرامش وارد شود، و هر جا صاحب خانه او را نشاند، بنشيند. و از آبرو و حيثيت مردم حرف به ميان نياورد. و زياد حرف نزند و در اوقاتي كه معمولا كسي جايي نمي‌رود همانند بعد از عشاء، قبل از نماز صبح، يا بعد از نماز ظهر، بديدن كسي نرود؛ مگر در صورتي كه صاحب خانه برايش اين اجازه را داده باشد. و زياد ننشيند، مگر در صورتي كه مصلحتي در کار باشد يا بداند كه صاحب خانه از ماندن وي خرسند مي‌شود. و به ديگران نيز مجال سخن گفتن بدهد و مجلس را تنها از آنِ خود نداند و از خودش يا موفقيت‌هايش و كارهايش تعريف نكند. و از منزلت ديگران نكاهد. زياد نخندد و درشوخي زياده روي ننمايد. و به اندازه، شوخي كند و بخندد.
در پي اين باشد كه در مجلس و نشستنش فائده‌ي هر چند كم با بهره بردن از آيه‌اي يا حديثي بدست آيد. و با ياد خداوند و بيان داشتن نعمت‌هاي الهي و درود فرستادن بر پيامبر صلی الله علیه و سلم مردم را پند دهد. و كفاره مجلس را فراموش ننمايد.
چقدر زيباست اگر ببيند كه در مجلس حرف ناشايستي زده مي‌شود، با نرمي و ملايمت حرف را عوض كند و با بيان داستان يا حديثی محور سخن را به طرف موضوع مهمي سوق دهد و زبانش را حفظ كند. و از زبان درازي در مورد حاکم و يا دعوت‌گر و يا عالم و يا يك فرد كوچك و يا بزرگ‌تر از خود اجتناب كند و فقط اگر قصد بيان حرف خوبي داشت مي‌تواند در مورد آنها سخن بگويد. و مواظب همنشين‌هاي خود باشد و در مورد ايمان خود نه مردم را امين بداند و نه به آنها اعتماد كند. بلكه كارش را به خدا بسپارد.
و بايد ميانه‌رو باشد و آرزوهايي داشته باشد كه دست يافتني باشد و بداند قدمي را كه بر مي‌دارد شايد نتواند قدم ديگر را بردارد زيرا كه اجل سريع‌تر از اين‌ست و مرگ به ناگه فرا مي‌رسد و بايد خودش را با توبه آماده ساخته و همواره تجديد ايمان كند و اگر كسي از او پولي طلب دارد، آن را سريعا بازگرداند و اگر به كسي بدي كرده، حلاليت بطلبد طلب بخشش كند بجز در مورد غيبت، چرا كه امكان دارد اگر بگويد غيبت تو را كردم او را خشمگين ساخته و نسبت به او كينه به دل بگيرد از اين رو برايش طلب مغفرت نمايد.
سفارش مي‌كنم كه هر مسلمان بايد در خانه‌اش كتابخانه‌اي شامل بهترين كتاب‌ها داشته باشد. كتاب‌هایي از قبيل تفسير، حديث، فقه، ادبيات و… تا بتواند با آنها انس گرفته و برايش نقش يك همنشين خوب را ايفا نمايند. چرا كه به تجربه و يقين ثابت شده كه هر اندازه كه شما با انساني نشست و برخاست داشته باشي و به وي خو كني و يا از يك سفر و يا يك منظره طبيعي لذت ببري و يا اينكه از چيزي خوشت بیاید، يقينا- بعد از عبادت خداوند – چيزي مفيدتر از كتاب نخواهي يافت و بهترين همدم در هر لحظه كتاب است.
نكته ديگر اينكه در مورد حفظ وقت تاكيد مي‌كنم چرا كه هر ثانيه و دقيقه از نگاه يك مسلمان ارزش زيادي دارد و آن را به جز در راه بندگي خدا طي نکند، چرا كه بهره بردن از يك دقيقه امكان دارد او را سعادتمند كند و او را در بهشت در كنار رحمات خداوند جاي دهد و باعث رضايت خداوند از وي گردد و درمورد وقتش كوتاهي ننمايد چرا كه آن، گران‌بها تر از طلا و نقره است. و در مورد پاسداري از ساعت‌ها و دقيقه‌ها و ثانيه‌هاي عمرش حريص باشد و آن را در ذكر خداوند و يا انديشيدن در نعمت‌هاي الهي و يا تلاوت قرآن و يا نماز و يا فكر كردن براي رفع مشكل مسلمان و يا پا درمياني كردن صرف نماید و يا به كار مباحي بپردازد كه او را در انجام اوامر الهي كمك كند.
بر مسلمان لازم‌ست كه روزی يك مرتبه با خودش لحظاتی خلوت کند و خودش را براي آينده و رفتن براي دربار الهي آماده سازد و از ابراز علاقه به مردم گريزان باشد چرا كه در تنها نشستن فوائدي از قبيل انديشيدن، آرامش خاطر و راحتي ذهن و ديگري فوائدي كه خداوند بدان‌ها آگاه است، وجود دارد.
از فرد مسلمان مي‌خواهم كه خودش را از كارهاي بد و حتي كارهاي مباح كه نيازي به آنها احساس نمي‌شود دور سازد.
در جامعه به جز افراد حسود و بد دهن، افرادي كه بدنبال نقطه ضعف هستند و يا افراد تنبل، و يا افرد سودجو، سخن چين، احمق، بي ادب، و متكبر كسي ديگري را نمي‌توان يافت و راهكار خلاص شدن از دست اين‌ها تنهايي گزيدن است.
خلوت گزيني زماني كه با قرآن و يا كتب حديث و يا كتاب‌هايي از ساير علوم باشد، مفيد خواهد بود. و يا نشستن با خانواده و افراد نيكوكار و يا يافتن انسان‌هاي متقي و نيكوكار بر ايمان شما و بندگي و نزديكي شما به خداوند خواهد افزود.
توصيه مي‌كنم كه در مراقبت از خانواده اعم زن و فرزند پايبند بوده و بر عبادات و تقوا و كارهاي آنها نظارت داشته باشد. و در پايبندي به كارهاي شرعي اقدام نموده و بر تربيت آنها نيز اشراف داشته باشد.
براي غذا خوردن و نشستن با آنها و تفريح زمان مشخصي داشته باشد و از خانواده می کنند و این خود باعث پديد آمدن چالش‌ها و فسادهاي گسترده مي‌گردد. ضرورتا بايد وقتي را به خانواده اختصاص داده و با آنها مهربان بوده و با چهره‌اي گشاده و خندان و با شوخي با آنها روبرو شود بگونه‌اي كه احساس نزديكي و الفت كنند چرا كه آنها از هر كس ديگر به وي حق‌دار تر هستند و خداوند بر هر كس ديگر مقدم مي‌باشد و به همين منوال هر كس نزديك‌تر است، حق‌دارتر مي‌باشد و نزديكان انسان به نيكي كردن ازهر كس شايسته‌تر هسستند.
به انسان مسلمان سفارش مي‌كنم كه در مورد چيزي كه مي‌گويد از خدا بترسد، و بگونه‌اي نباشد كه با سخن گفتنش ديگران را از خود متنفر كند و بد دهن باشد. بايد در پاكي گفتار و انتخاب كلمات درست دقت نمايد. بايد د ركلام خود در پي اصلاح و كسب رضاي خدا باشد و در بين مردم داراي صفاتي نيكو باشد و زواياي اخلاقي وي شناخته شده باشد و از لغزش‌ها و خطاهاي مردم چشم‌پوشي نمايد.
يكي از پيشينيان گفته: ثروتمند، بزرگ قوم نيست، بلكه سردار قوم كسي‌ست كه خودش را نسبت به خطاهاي ديگران بي‌خبر جلوه مي‌دهد.
دکتر عائض القرنی
ترجمه: عصمت الله تیموری
