معمولا دانش آموزان به تابستان دو نگاه متفاوت دارند،گروهي خوشحالند كه اين فصل، فرصتي براي بيرون كردن خستگي ها از تن و مرحله‌اي براي دست يافتن به نيرو و قوت، براي سال تحصيلي آتي است.

اما عده‌اي با حالتي كسالت بار در اين فكر اند كه كاستي‌هاي تحصيلي سال گذشته خود را ـ با شركت دركلاس‌هاي جبراني و آمادگی برای امتحان شهریور ـ جبران كنند.
در حقيقت شهريور ماه، يك فرصت براي كساني‌ست كه از قافله عقب مانده اند و يا به جاي اينكه ره كعبه در پيش گيرند عازم تركستان شده بودند. از اين رو بايد اين فرصت را  غنيمت بدانند و سعي و تلاش وافري به خرج دهند  تا بتوانند با شروع مرحله‌ي جديد علمي(مهرماه) هم پاي دوستان خود حركت كنند.
شاعر زبان حالشان را اینگونه به نظم می کشد:
چه فرصت‌ها كه گم كردم در اين راه / ز بخت خوابناك غافل خويش
مرا در اول ره منزل افتاد  / گم آمد كشتي‌ام بر ساحل خويش   
در مصاديق ديني نيز مي‌توان عيناً شهريور را يافت. چرا که خداوند با دادن فرصت‌ها و ارزش‌هاي خاص و به تعبير ساده‌تر، امتيازات ويژه به برخی ایام، می خواهد به بندگان فرصتي بدهد تا جبران کوتاهی های گذشته خود را بکنند و براي رسيدن به مدارج كمال تلاشي نمایند.
براي نمونه مي‌توان به شب قدر، روزه گرفتن در ايام خاص، تلاوت سوره‌هاي مشخص در بازه‌ي زماني معین و يا ذكر خدا در اوقات از پيش تعیین شده اشاره كرد.
دهه‌ي اول ذي‌الحجه در زمره همین فرصت‌هاي طلايي‌ست كه خداوند با فضل و بزرگواري خود به اين امت كم‌عمر عطا كرده است.
هر انسان مؤمن بايد بر اساس روشن بيني و انديشه‌ي ديني خود اين فرصت با ارزش را مغتنم شمرده و ارزش آن را از دست ندهد چرا كه با گذر زمان چيزي جز اندوه و حسرت برايش باقي نمي‌ماند و خاطرش را پريشان مي‌سازد.
دهه‌ي اول ذي الحجه داراي چنان منزلت والايي‌ست كه خداوند بدان‌ قسم ياد نموده است.  دكتر عائض القرني در تفسير اين آيه«والفجر و لیال عشر» مي‌نويسد: به شب‌هاي دهگانه ذي الحجه سوگند ياد مي‌كنم كه زماني بس بزرگوارست.
يكي از اعمالي كه در اين روزها طبق روايات صحيح اسلامي براي آن ارزشي عظيم عطا شده روزه گرفتن است.
امام بخاري در صحيح خود از ابن عباس ـ كه رحمت الهي بر او، پدر و پسرش باد ـ  نقل مي‌كند: هيچ روز و شبي در آن عمل صالح نزد خداوند متعال محبوب‌تر از اين روزها نيست. و منظورش دهه‌ي ذي الحجه بود. ياران پرسيدند: اي رسول‌خدا حتي جهاد درراه خدا؟! فرمودند: حتي جهاد در راه خدا  مگر كسي كه با جان و مالش (با تمام وجود) در راه خدا براي جهاد خارج شود و هيچ چيز از آنها را بازنگرداند.
قطعا اين فرموده‌ي رسول‌خدا براي مؤمنِ بيدار، مژده‌اي بس عظيم و بشارتي سترگ ا‌ست و سبب می گردد سعي كند اين شهريور ايماني را از دست ندهد.در صحيح مسلم نقل شده كه از رسول‌مهرباني پيرامون روز عرفه و ثواب روزه گرفتن در آن پرسيده شد: ايشان فرمودند: گناهان سال گذشته و سال جاري را محو مي‌كند.
پس چه بهتر كه با روزه گرفتن در اين ايام و بيشتر به ياد خدا بودن  و پرداختن به امور عبادي گامي مهم و آهنين برداريم تا بتوانيم علاوه بر زدودن گناهان گذشته، ره ‌توشه‌اي براي سال جاري و ادامه‌ي حيات ايماني خود برداريم.

عصمت الله پورمحمد تیموری